• 6

Częstochowa

Podróż: Na szlaku Orlich Gniazd
Miejsce: Jura Krakowsko-Częstochowska, Polska, Europa

• 
• Budowle klasztoru i kościoła na Jasnej Górze powstały w różnym czasie. Najstarsze, bazylika, prezbiterium Kaplicy Cudownego Obrazu i zakrystia - w wieku XV, zaś najmłodsze - w XX. Jasnogórska twierdza otoczona była murem już w roku 1624, z wejściem jedynie od strony wschodniej - obecną bramą Jana Pawła II - pierwotnie zwaną Wjazdową. Kolejne prace miały na celu wybudowanie bastionów od strony wschodniej (bastion królewski i bastion św. Trójcy) i zostały ukończone w 1631 roku. Prace te wymusiły zarazem przeniesienie bramy na stronę południową. Brama ta, zwana Wałową lub Jagiellońską pierwotnie sięgała wysokości muru. Dopiero około 1670 dobudowano kolejną kondygnację służącą, jako magazyn broni i amunicji. Do niej prowadził most zwodzony. Budowę muru rozpoczęto w roku 1620, z inicjatywy króla Zygmunta III Wazy (1566-1632). Projekt fortyfikacji stworzył królewski architekt Andrea dell’Aqua (1584-1656). Po śmierci Zygmunta duży nacisk na rozwój umocnień Jasnej Góry położył jego syn Władysław IV Waza (1595-1648). Kolejna brama, obecnie druga od wewnątrz, zwana bramą Matki Boskiej Bolesnej wzniesiona została w roku 1641 po dziesięcioletniej budowie. Przebudowano ją w roku 1891, z wykorzystaniem kamienia ciosanego. Kolejne bastiony powstały w 1631 roku pod okiem Jana Zywerta. Wszystkie bastiony zostały wybudowane w oparciu o holenderski styl budowy umocnień zakładający użycie znacznej ilości ziemi (wytrzymalszej od innych materiałów na ataki artylerii). W roku 1711 fortyfikacja jasnogórska otoczona została palisadą. W latach 1722-1723 wybudowano Bramę Lubomirskich, która dziś jako pierwsza wita pielgrzymów. Prace prowadzone były przez wrocławskiego kamieniarza Jana Limbergera na koszt podkomorzego koronnego Jerzego Dominika Lubomirskiego (ok. 1665-1727). W roku 1743 dokonano ostatniej rozbudowy warowni, a w 1767 roku wybudowano kolejną bramę na przyjazd króla Stanisława Augusta Poniatowskiego (1732-1798), który jednak na Jasną Górę nigdy nie przybył. Bramę tę pierwotnie nazwano imieniem króla, lecz w 1955 roku zmieniono jej nazwę na Bramę Matki Boskiej Królowej Polski. Jasnogórska wieża, dzięki której klasztor widoczny jest z odległości kilkunastu kilometrów, powstała dopiero w latach 1617-1622. Pięciokrotnie została odbudowana po pożarach. Obecnie wieża mierzy 106,3 m wysokości. Jest odchylona od pionu o 78 cm. Jej podstawa pochodzi z roku 1714, a resztę dobudowano w roku 1906. Pod jej podstawą znajduje się zasypana średniowieczna studnia.