-
-
- Za sprawą poety Andrzeja Samulowskiego (1840-1928) 6 kwietnia 1878 roku otwarta została w Gietrzwałdzie księgarnia polska. Prowadził ją na początku wraz ze Stanisławem Romanem. To on w korespondencjach do gazet Pomorza i Wielkopolski zachęcał rodaków do pomocy w pracy narodowej na Warmii. Wraz z Janem Liszewskim (1852-1894) i Franciszkiem Szczepańskim (1842-1907) doprowadził Samulowski do założenia "Gazety Olsztyńskiej", której numer okazowy z datą 25 marca 1886 roku został wydrukowany właśnie w Gietrzwałdzie. Założył tu również w 1892 roku Towarzystwo Ludowe pod wezwaniem św. Wojciecha, angażował się w walce o głosy dla polskiego kandydata w wyborach do parlamentu pruskiego. Andrzej Samulowski poświęcił kilka utworów wierszowanych Matce Bożej. Najbardziej znaną jest "Pieśń o Najświętszej Marii Pannie Gietrzwałdzkiej". W pracy narodowej wiernie towarzyszyli Samulowskiemu: Antoni Sikorski, Jan Biegała, Jan Klatt, Władysław Chróścielewski, Augustyn Klimek, polskie przedszkolanki Otylia Tesznerówna, Maria Preyłowska i Maria Zientarówna, także autorka kilku wierszy, napisanych na cześć Matki Boskiej Gietrzwałdzkiej.
-
