-
-
- Zamek krzyżacki. Budowa zamku w Malborku trwała od końca XIII w do połowy XV wieku. Jego powstanie ściśle wiąże się z Zakonem Szpitala Najświętszej Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie - bardziej znanym w Polsce jako Zakon Krzyżacki. Zespół obrony Malborka został usytuowany w miejscu o szczególnych naturalnych właściwościach obronnych. Zbudowano go na północnym krańcu stosunkowo wąskiego półwyspu, otoczonego z dwóch stron rzeką Nogat oraz obszerną podmokłą doliną. Jedynie od strony południowej istniało dogodne wejście, które ograniczono budując zespół murów obronnych i fos. Pierwszy etap jego budowy można datować na lata 1278-1281. Budowę rozpoczęto od wytyczenia i wzniesienia muru obwodowego zamku konwentualnego, zaprojektowanego jako prostokąt o wymiarach około 52 na 61 metrów. W narożach umieszczono charakterystyczne dla zamków krzyżackich wieżyczki, które, wzniesione w końcowej fazie budowy powyżej ganków obronnych, akcentowały ozdobne szczyty poszczególnych skrzydeł zamku. W tym okresie był to zamek komturski. Składał się z zamku głównego (później nazwanego Zamkiem Wysokim) i przedzamcza od strony północnej (obecnie Zamek Średni). Najwcześniej zbudowano skrzydło północne, gdzie umieszczono najważniejsze pomieszczenia: kaplicę, kapitularz oraz dormitoria, następnie wzniesiono skrzydło zachodnie, które mieściło komnatę komtura oraz refektarz. Część południową i wschodnią zamykały zabudowania drewniane mieszczące magazyny, warsztaty i stajnie. Kolejnym ważnym elementem zamku była wysunięta na południowy zachód poza obszar bryły zamkowej wieża obronna, połączona z zamkiem, zwana gdaniskiem. Spełniać miała rolę wieży sanitarnej oraz ostatecznego punktu obrony. Była też punktem obserwacyjnym w kierunku tworzącego się równolegle miasta Malborka. Drugą, zbudowano do końca XIII wieku. Zwana była Kleszą i mieściła się w przeciwległym do gdaniska narożniku. Całość otoczona była murem obwodowym i fosą.
-
