• 11

Tykocin

Podróż: Moje Podlasie (3)
Miejsce: Tykocin, Podlaskie , Polska, Europa

• 
• Barokowa Wielka Synagoga z 1642 roku. Jest obecnie drugą co do wielkości i jedną z najstarszych synagog w Polsce. Zbudowana na miejscu starszej, drewnianej bożnicy. W XVIII wieku do narożnika północno-wschodniego dobudowano niską wieżę, która pierwotnie służyła jako więzienie dla Żydów. W XVII i XVIII wieku stanowiła wielki żydowski ośrodek intelektualny. Działało przy niej wielu znanych, szanowanych rabinów i talmudystów. Podczas II wojny światowej, w 1941 roku hitlerowcy zdewastowali i ograbili wnętrze synagogi i urządzili w niej magazyny. Po zakończeniu wojny w synagodze na polecenie władz miejskich nadal znajdowały się magazyny. W 1965 roku w synagodze wybuchł pożar, który dopełnił dzieła niszczenia budynku, spłonęła unikalna biblioteka i archiwa gminy żydowskiej, a pozostałe cudem uratowane księgi wyrzucono do pobliskiej rzeki. W latach 1974-1978 przeprowadzono gruntowny remont i konserwację synagogi. Od 1977 roku stanowi siedzibę Muzeum Kultury Żydowskiej w Tykocinie. Obecnie muzeum posiada bardzo bogatą ekspozycję judaiców oraz innych przedmiotów związanych z kulturą żydowską. W głównej sali modlitewnej prezentowane są m.in. zabytkowe zwoje Tory nakryte koroną, tasy, tałesy, księgi, tefiliny, chanukije, menory, besaminki. W jej centralnym punkcie znajduje się bima, opierająca się na czterech masywnych filarach z bogatą renesansową dekoracją, zakończonych baldachimem stanowiącym strop. Na ścianach znajdują się barwne polichromie. Ich główny element dekoracyjny, obok ornamentów w kształcie wici roślinnych oraz lokalnych i egzotycznych zwierząt, to wielkie XIX-wieczne tablice z hebrajskimi i aramejskimi cytatami biblijnymi oraz tekstami modlitw. Na ścianie wschodniej znajduje się rzeźbiony w kamieniu, niezwykle bogato zdobiony aron ha-kodesz, zasłonięty bogato tkanym, nowym parochetem. Został ufundowany przez Naczelnego Rabina Polski Michaela Josepha Schudricha (ur. w 1955 roku) i Fundację Judaica. Sala ma obniżoną posadzkę, nawiązującą do słów psalmu: "Z głębokości wołam do ciebie, Panie!". Do sali prowadzi wejście przez obszerny przedsionek, mieszczący niegdyś biura kahału i sąd gminny.