2012-05-07
Podróż Szlak Świętokrzyski
Typ: Album z opisami
Główny szlak województwa świętokrzyskiego im. Edmunda Massalskiego o długości 105 km. Prowadzi przez Pasmo Jeleniowskie, Łysogóry, Pasmo Masłowskie i Pasmo Oblęgorskie. Przechodzi przez najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich: Łysicę (612 m n.p.m.), rezerwaty: Szczytniak, obszar ochrony ścisłej Świętokrzyskiego Parku Narodowego, Barania Góra i Perzowa Góra. Najciekawszymi miejscami, wartymi zobaczenia, są: Święty Krzyż oraz Święta Katarzyna.
Dzień 1.
Godzina 4.00 wysiadam z autobusu w miejscowości Gołoszyce. Ruszam na szlak w kierunku Świętej Katarzyny. W Gołoszycach znajduje się dwór z połowy XIX w. i park z XVIII w. ze wspaniałymi drzewami, które są pomnikami przyrody. Znajduje się tu również cmentarz z I wojny światowej.
Truskolaska - wysunięty najbardziej na wschód szczyt (448 m n.p.m.) Pasma Jeleniowskiego, Gór Świętokrzyskich. Porośnięty lasem jodłowo-bukowym. U stóp góry, od strony wschodniej, znajdują się źródła rzeki Opatówki.
Wesołówka - szczyt w Paśmie Jeleniowskim Gór Świętokrzyskich. Jego masyw tworzą kwarcyty kambryjskie a porośnięty jest lasem jodłowo-bukowym.
Szczytniak (554 m n.p.m.) - najwyższy szczyt Pasma Jeleniowskiego w Górach Świętokrzyskich. Na północnym stoku góry znajduje się rezerwat przyrody Szczytniak z fragmentem pierwotnej puszczy jodłowo-bukowej oraz gołoborzem. Na południowym zboczu góry swe źródło ma Koprzywianka. Początek czarnego szlaku do Starej Słupi Góra Jeleniowska - szczyt (533 m n.p.m.) znajdujący się w zachodniej części Pasma Jeleniowskiego, Gór Świętokrzyskich. Po zniszczeniu świątyni słowiańskiej na Łysej Górze przeniósł się tutaj nieformalny wówczas ośrodek kultu pogańskiego, który z biegiem czasu zanikł.
Paprocice - wieś w gminie Nowa Słupia. Pierwsze historyczne wzmianki o tej wsi pochodzą z 1269 roku. Zwana była wówczas Zarzecin. W 1580 roku Bartosz Paprocki, autor "Herbów rycerstwa polskiego" uzyskał od opata Tomasza Polanowskiego pozwolenie lokacji na gruntach należących do stołu opackiego wsi Paprocka Wola.
Chwila odpoczynku.
Kobyla Góra (391 m n.p.m.) - zalesione wzniesienie w Górach Świętokrzyskich, leżące między Łysogórami a Pasmem Jeleniowskim. Krzyżują się tu dwa piesze szlaki turystyczne: czerwony i zielony. Od północy górę opływa Słupianka.
Symbol Gór Świętokrzyskich położony, w samych ich sercu, na Łysej Górze – pobenedyktański klasztor, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z XII wieku . jest miejscem kultu i wielu pielgrzymek z całej Polski. Został ufundowany w 1006 roku przez fundację Bolesława II Krzywoustego. Nazwa pochodzi od relikwii Krzyża Świętego przechowywanych w Kościele. W Klasztorze znajduje się Muzeum Misyjne Zakonu Misjonarzy Oblatów Maryi Niepokalanej, z pamiątkami przywiezionymi z wypraw misyjnych, oraz Muzeum Przyrodniczo Leśne Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Tłumy ludzi, więc schodzę do Przełęczy Huckiej.
Dłuższy odpoczynek, zwiedzam średniowieczną osada, w której czas cofa się o kilka stuleci. Wioska została wybudowana na działce o powierzchni ok. 1,63 ha. W Osadzie zlokalizowane są drewniane chatki z XII/XIV w. które w interaktywny sposób ukazujących życie Słowian i ich pracę. Na każdym stanowisku można zapoznać się z innym rzemiosłem i wcielić się w rolę słowiańskiego rzemieślnika tj. garncarza, tkacza, kowala czy rymarza. Ponadto wioska stanowi bazę infrastrukturalną dla gier terenowych pn. "Kraina Legend Świętokrzyskich" odwołujących się do lokalnych legend, w szczególności pokazujących proces przyjęcia chrześcijaństwa przez Słowian, ukazujących słowiańską mitologię i ich pozostałości w obecnych zwyczajach.
Huta Szklana - wieś w gminie Bieliny. Nazwa wskazuje na hutę szkła, która pracowała tutaj od 1529 r., produkując słoiki, buteleczki, i naczynia na potrzeby klasztornej apteki. Zabytki: Pomnik "Golgota Wschodu" – pomnik upamiętniający ofiary Katynia, Charkowa i Miednoje, Kapliczka świętej Barbary i Skansen "Osada Średniowieczna"
Kakonin leży tuż przy szlakach turystycznych biegnących skrajem świętokrzyskiej puszczy, na południowych stokach Pasma Łysogórskiego. Z Kakoninem związana jest legenda o Zbóju Kaku, który w zamierzchłych czasach grabił kupców przejeżdżających leśnymi traktami. Główną atrakcją Kakonina jest zabytkowa, drewniana chałupa pochodzącą z połowy XIX wieku, doskonale zachowany element świętokrzyskiej tradycji ludowej.
Łysica - najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich o wysokości 612 m n.p.m. Znajduje się w zachodniej części Łysogór, na południowy wschód od wsi Święta Katarzyna. Należy do Korony Gór Polski, jest jej najniższym szczytem. Znajduje się w obszarze ochrony ścisłej Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Góra ma dwa wierzchołki. Wschodni wierzchołek, nazywany Skałą Agaty lub Zamczyskiem. Na wyższym wierzchołku zachodnim znajduje się replika pamiątkowego krzyża z 1930 r. oraz nieliczne pozostałości wieży triangulacyjnej. Ze szczytu roztacza się ograniczony widok w kierunku północnym – na Górę Miejską i Psarską. Łysica zbudowana jest z kwarcytów i łupków kambryjskich. Od strony północnej i południowej szczyt otaczają gołoborza. Łysica jest całkowicie porośnięta lasem. W partiach szczytowych rośnie jodła, a poniżej las jodłowo-bukowy. Na stoku południowym, na wysokości ok. 590 m, położone jest niewielkie torfowisko. Na stoku północnym znajdują się liczne źródła strumieni. W partiach szczytowych gnieżdżą się orliki krzykliwe, krogulce i kobuzy. Podania mówią, że u podnóża Łysicy istniała kiedyś pogańska świątynia, na miejscu, której obecnie znajduje się klasztor sióstr bernardynek.
Święta Katarzyna znajduje się u podnóża Łysicy. Przez wieś przepływa strumień, który jest jednym z cieków źródłowych Czarnej Nidy. W Świętej Katarzynie znajdują się domy wycieczkowe, schronisko młodzieżowe, restauracje oraz kawiarnia PTTK. Podania mówią, że istniała tu kiedyś pogańska świątynia. Wg. tradycji w średniowieczu osiedlali się tu pustelnicy. W 1399 r. miał tu osiąść rycerz Wacławek, który ufundował kościółek św. Katarzyny. Około 1478 r. biskup Jan Rzeszowski osadził przy kościele bernardynów. Początkowo przy kościółku istniał także oddzielny dom emerytów. W 1490 r. Maciej z Pyzdr, opat świętokrzyski nadał dom wraz z kościołem bernardynom. W 1817 r. bernardyni ustąpili miejsca bernardynkom, których klasztor w Drzewicy spłonął w pożarze. W 1910 r. powstało tu schronisko turystyczne PTK, pierwsze w Górach Świętokrzyskich. Zabytki: Zespół klasztorny bernardynek. W XIX w. wyposażenie świątyni uległo zniszczeniu na skutek pożaru. Z dawnego wyposażenia zachował się wyłącznie obraz Madonny z XVI w. Figurka św. Katarzyny jest prawdopodobnie kopią figury zaginionej w pożarze. Pierwotna figura według tradycji została tu sprowadzona z północnej Afryki. Drewniana kapliczka św. Franciszka przy drodze na Łysicę. Obok kapliczki znajduje się źródło, uznawane przez wiernych za cudowne. Kaplica cmentarna nazywana kapliczką Żeromskiego. Wzniesiona na początku XIX w. Na tynku znajdują się wyryte w 1882 r. podpisy Stefana Żeromskiego oraz jego szkolnego kolegi Janka Stróżeckiego. Nieopodal kapliczki znajdują się dwie mogiły: z czasów powstania styczniowego oraz z 1943 r.
Po przejściu 47 km. Czas na odpoczynek. Zatrzymuje się w Jodełce. Miła atmosfera, obok hotelu zagroda z kaczkami, kurami, kucami i innym ptactwem.
2 Dzień. Święta Katarzyna – Miedziana Góra.
Radostowa - szczyt w Górach Świętokrzyskich, w paśmie Łysogór, położony na terenie Podkieleckiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. 451 m n.p.m. Wzgórze zbudowane jest z kwarcytów kambryjskich. Od strony zachodniej ograniczone jest przełomem rzeki Lubrzanki. Od strony wschodniej przechodzi w Wymyśloną i dalej w Kraiński Grzbiet, łączący Radostową z Łysicą. Na północno-zachodnim stoku góry znajduje się trasa narciarska, z wyciągiem talerzykowym. Trasa ma 800 m długości i od 50 do 200 m szerokości. Różnica poziomów wynosi 105 m. Na szczycie góry znajduje się znak pomiarowy, nad którym wznoszą się pozostałości wieży triangulacyjnej. U stóp góry, we wsi Ciekoty wychował się pisarz Stefan Żeromski, który nazywał Radostową – Górą Domową.
Ameliówka - siedlisko w gminie Masłów, w sołectwie Mąchocice Kapitulne. Siedlisko przed II wojną światową miało nazwę "Kolonia Ameliówka". Położone w Górach Świętokrzyskich, w przełomie rzeki Lubrzanki pomiędzy górami Radostową i Klonówką. Znajduje się tu wyciąg narciarski oraz ośrodki wypoczynkowe Przedwiośnie i Ameliówka. Nazwa wsi związana jest z rodziną Wieszeniewskich, która w roku 1903 wykupiła tereny na zboczu Dąbrówki. Rodzina ta wybudowała pensjonat, który na cześć właścicielki, pani Amelii, został nazwany Ameliówką. Założycielka pensjonatu zmarła w roku 1939. Pochowana jest na cmentarzu w Leszczynach.
Dąbrówka - szczyt w Paśmie Masłowskim, w Górach Świętokrzyskich, stanowiący północną odnogę wschodniej części grzbietu Klonówki. Góra pokryta jest w całości lasem liściastym. Jej wschodnie zbocza stromo opadają ku przełomowi Lubrzanki.
Diabelski Kamień (inaczej Wielki Kamień) - okazały fragment kwarcytowej grani skalnej środkowej części Pasma Masłowskiego w Górach Świętokrzyskich, około 3 km na wschód od Masłowa Pierwszego. Na skale można zauważyć charakterystyczne rysy tektoniczne. Według legendy, skałę zrzucił diabeł, przelatujący w stronę klasztoru na Świętym Krzyżu. Diabeł nie zdążył zniszczyć klasztoru i upuścił kamień na szczyt góry Klonówki z powodu koguta, który zapiał w pobliskich Mąchocicach. Do tej pory można znaleźć ślady czarcich pazurów na skale.
Klonówka - grzbiet we wschodniej części Pasma Masłowskiego w Górach Świętokrzyskich. Ciągnie się na długości 3 km od wsi Masłów Drugi na zachód po przełom Lubrzanki na wschód. W najwyższym punkcie grzbiet osiąga wysokość 473 m n.p.m. Z usytuowanej na wzgórzu platformy widokowej rozciąga się rozległa panorama na zachodnią część Niecki Łagowskiej.
Masłów Pierwszy miejscowość leży nad rzeką Silnicą. Znajduje się w niej lotnisko Kielce-Masłów. Od 1827 r. miejscowość należała do rządowych dóbr górniczej Ekonomii Kieleckiej. Zabytki: Kościół pw. Przemienienia Pańskiego, wybudowany w latach 1926-1937, w miejscu drewnianego kościoła z 1835 r. Wśród wyposażenia znajdują się m.in. ołtarz (1960) i stacje drogi krzyżowej, Dwór Maleckich, znajdujący się na skraju miejscowości. Domaniówka - szczyt w Paśmie Masłowskim. Górne partie Domaniówki porośnięte są lasem dębowym. Na południowym zboczu, z którego rozciąga się widok na Świnią Górę, znajduje się oddany do eksploatacji w 1984 r. zbiornik wodociągowy „Świerczyny” o pojemności 10 000 m³.
Dąbrowa - wieś w gminie Masłów. Składa się z 4 części: Dąbrowa-Kolonia, Zabieligórze, Koszarka, Dąbrowa-Osiedle. Większa część Dąbrowy po rozczłonkowaniu tego obszaru znajduje się w Kielcach, a pozostały jej obszar w gminie Masłów. W części kieleckiej zlokalizowany jest kościół pw. NMP Matki Kościoła oraz drewniana kaplica o konstrukcji zrębowej, wzniesiona ok. poł. XIX wieku (1866 r.). Na skraju gminy, na stoku Świniej Góry znajduje się cmentarz choleryczny.
Krzemionka - szczyt w Paśmie Masłowskim. Góra w całości porośnięta jest lasem jodłowym. Od zachodu opływa ją potok Sufragańczyk. U podnóży jej północnego stoku znajdują się źródła Sufragańca.
Tumlin-Węgle - wieś w gminie Zagnańsk Początki osady sięgają XI w. Należała do biskupów krakowskich. W XVI w. rozwinęło się wokół niej górnictwo miedzi. Zabytki: Kościół z 1599 r. Krzyż misyjny z 1826 r. Cmentarz parafialny z 1842 r. na szczycie Góry Grodowej (399 m n.p.m.), zachowały się resztki kamiennych wałów otaczających istniejący tu kiedyś pogański ośrodek kultowy. murowana kapliczka z 1850 r.
Na tym kończę drugi dzień 36 km. Zatrzymuję się w hotelu Miedziana Góra. Dopadła mnie burza i potężna ulewa.
3 Dzień. Po śniadaniu, zabieram tylko potrzebne rzeczy i ruszam dalej.
Góra Grodowa (395 m n.p.m.) - wzniesienie położone w Górach Świętokrzyskich, obok Tumlina z przystanku PKS gruntową drogą w kierunku zachodnim. Ponad tysiąc lat temu stanowiła święte miejsce Słowian. Miejsce wydobycia tumlińskiego piaskowca, służącego niegdyś do produkcji m.in. kamieni młyńskich oraz wykładania pieców hutniczych, a obecnie używanego do wyrobu chodników, schodów czy nagrobków. Od 1994 roku wierzchołek Grodowej stanowi rezerwat przyrody Kamienne Kręgi.
Kamień (Piekło) - wzniesienie o wysokości 399 m n.p.m., położone na Wzgórzach Tumlińskich. Najłatwiejsze dojście z Miedzianej Góry od ul. Śliskiej lub Kamiennej. Góra Kamień jest swoistym ewenementem geologicznym w ciągu Wzgórz Tumlińskich, gdyż w przeciwieństwie do zbudowanych z czerwonych piaskowców triasowych wzniesień Góry Grodowej, Wykieńskiej czy Ciosowej, położona jest na wychodniach skał dewońskich. Na zachód od szczytu, w części grzbietowej góry znajduje się odsłonięcie geologiczne „Piekło”.
Ciosowa - wieś w gminie Miedziana Góra. W pobliżu wsi znajduje się nieczynny kamieniołom piaskowca, wykorzystywany przez amatorów wspinaczki skałkowej.
Ciosowa - wzniesienie we Wzgórzach Tumlińskich o wysokości 365 m n.p.m.. Na południowym zboczu znajduje się odsłonięcie piaskowca triasowego, pozostałość po nieczynnym kamieniołomie, obecnie chronione jako pomnik przyrody nieożywionej. Na stokach zachodnim i północnym wybudowano w 1977 r. jeden z nielicznych w Polsce torów wyścigowych.
Barania Góra - wzniesienie w Paśmie Oblęgorskim, o wysokości 427 m n.p.m., od południa pocięte głębokimi wąwozami. Na szczycie znajduje się wieża triangulacyjna. Na południowych stokach góry usytuowany jest rezerwat przyrody Barania Góra.
Siniewska Góra - najwyższe wzniesienie w Paśmie Oblęgorskim, o wysokości 449 m n.p.m. Zbudowana jest z piaskowców i mułowców triasowych pokrywających pofałdowane skały paleozoiku.
Góra Perzowa - szczyt (396 m n.p.m.) znajdujący się w Paśmie Oblęgorskim, pomiędzy wsiami Kuźniaki i Hucisko. Położony w Suchedniowsko-Oblęgorskim Parku Krajobrazowym. Znajduje się tu rezerwat przyrody Perzowa Góra, na terenie którego odsłonięte są bloki czerwonego piaskowca triasowego. Na samym szczycie tworzą one kilkudziesięciometrowy mur skalny osiągający miejscami wysokość 6 m. W najwyższej jego części jest sztucznie powiększona jaskinia, w której znajduje się kaplica Świętej Rozalii.
Kuźniaki - wieś w gminie Strawczyn. W XVIIIw. w Kuźniakach zbudowano wielki piec (obecnie zachowany), w czasach Księstwa Warszawskiego istniała przy nim kuźnia wodna. W 1844r. pracowały tu trzy fryszerki. W latach 1860-1870 zbudowano nowy wielki piec, w którym jeszcze w 1875 r. wytopiono 64,468 puda (ok. 1055 kg) surowca. Piec pracował do 1897r.
Na tym kończę szlak Świętokrzyski. Teraz wracam pzez Piotrowiec, Niedźwiedź, Oblęgór. Zatrzymuje się w Oblęgorku. Zwiedzam Muzeum Henryka Sienkiewicza..W 1900 r. społeczeństwo polskie ufundowało ze składek majątek w Oblęgorku dla Henryka Sienkiewicza, z okazji 25-lecia pracy literackiej. Dworek zaprojektował Hugo Kuder, a urządzeniem parku zajął się projektant Franciszek Szanior. Od maja 1902 do sierpnia 1914 r. Sienkiewicz mieszkał w Oblęgorku, używając go głównie jako letniej rezydencji. Po śmierci pisarza osiadła tu jego żona Maria i syn Henryk Józef, zamieszkując majątek do 1944 r. W 1958 r. dzieci Henryka Sienkiewicza podarowały państwu dworek, w którym niebawem powstało Muzeum Henryka Sienkiewicza. Obecnie na parterze Muzeum odtworzony jest wygląd i wystrój pomieszczeń z czasów pisarza, a na piętrze wyeksponowana jest poświęcona mu wystawa.
Wracam do hotelu Miedzana Góra.
4 Dzień. Po śniadaniu, zaglądam na giełdę na torze wyścigowym. Busem jadę do Kielc.
Zwiedzam Kadzielnię.
Rezerwat przyrody Kadzielnia – rezerwat przyrody nieożywionej znajdujący się na terenie miasta Kielce między ulicami: Krakowska, Gagarina, Al. Legionów i Pakosz. Obejmuje on wzniesienie Kadzielnia (295 m n.p.m.) należące do Pasma Kadzielniańskiego przebiegającego w południowej i zachodniej części Kielc. Skalne wzgórze Kadzielni zbudowane jest z wapieni górnodewońskich, głównie franu, a w wyższej części także famenu. Występują tu liczne skamieniałości koralowców, stromatoporoidów, trylobitów, łodzikowatych i innych zwierząt morskich sprzed 350 mln lat. Do cenniejszych znalezisk paleontologicznych należą ryby pancerne. Można tu zaobserwować liczne zjawiska tektoniczne, mineralizacyjne i różne formy krasowe. Kadzielnia stanowi największe skupisko grot i jaskiń na Kielecczyźnie (jest ich tu aż 26), najdłuższe to – Jaskinia Szczelina (140 m), oraz trudno dostępna, posiadająca 4 otwory Jaskinia Wschodnia (110 m). Inne, łatwiej dostępne, to Diabla Dziura oraz zlokalizowana nieco niżej Jaskinia Jeleniowska (15-metrowy fragment większej jaskini zniszczonej podczas eksploatacji wapienia). Skały porasta charakterystyczna roślinność naskalna, m.in. rojnik pospolity. Przez rezerwat przechodzi czerwony szlak miejski prowadzący przez zabytkowe i ciekawe turystycznie miejsca miasta Kielce.
Powrót do Częstochowy.
Zaloguj się, aby skomentować tę podróż
Komentarze
-
Fantastycznie jest oglądać swoje znane okolice, oczami innych, czasem można odkryć jakieś ciekawsze i piękniejsze oblicze tego znanego i kochanego. -
ehhh - widzę, że początek maja kręci się wokół świętokrzyskiego... I co tu teraz robić, dodawać relację czy nie? Oto jest szekspirowskie pytanie.
