Granada leży w dolinie rzeki Genil u podnóża Gór Betyckich. Liczy ok. 240 tys. mieszkańców i jest stolicą prowincji. Jest zarazem dużym ośrodkiem uniwersyteckim i jedną z najważniejszych miejscowości turystycznych w Hiszpanii, słynną z pięknego położenia, licznych zabytków i niezapomnianych krajobrazów.
Jak wyglądała historia Granady? Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą tu tu już z okresu paleolitu. W 1000 roku przed naszą erą tereny te zamieszkiwali Fenicjanie, a w VII wieku przed naszą erą istniała tu osada Iberoceltów. W V wieku p.n.e. Grecy założyli tu swoją kolonię o nazwie Elibyrge lub Elybirge. W 264 roku przed naszą erą wybuchła wojna punicka, która toczyła się między Kartaginą i Rzymem. Kartagina poniosła klęskę, jednak po zakończeniu wojny, w roku 241 przed naszą erą, zyskała ziemie obecnej Granady. Kartagina długo nie cieszyła się zdobytym terenem, gdyż podczas II wojny punickiej, toczącej się w latach 218-201 p.n.e., osada trafiła w ręce Rzymian i nazwana została Illiberis. W czasach panowania Juliusza Cezara nazwa została zmieniona na Municipium Florentinum Iliberitanu. Jednak wkrótce ponownie dokonano zmian i skrócono ją na Florentia. Za czasów rzymskich osada nie miała większego znaczenia.
W latach 551-615 czasów nowożytnych należała do Cesarstwa Bizantyjskiego. Cesarstwo powoli upadało, a Granadę przejęli Wizygoci. Zorganizowali tu oni siedzibę biskupa oraz swój ośrodek administracyjny. Granada z niewielkiej osady zamieniła się w znaczący ośrodek. Wizygoci władali nią ponad 200 lat, aż do roku 711, gdy Arabowie pod wodzą Tarika ibn Ziyada najechali i podbili Hiszpanię. Założyli oni na tym terenie miasto Garnata lub Garnata al-Yahud - obecną Granadę. W czasie ich panowania władza przechodziła w ręce różnych dynastii. W latach 1013-1091 Granadą władali Zirydzi z dynastii berberyjskiej. Następnie władzę przejęli Almorawidzi (lata 1091-1145). W latach 1147-1238 miasto znajdowało się pod panowaniem Almohadów, dynastii marokańskiej.
Arabowie wywarli ogromny wpływ na terenach, które zdobyli. Wprowadzili swoje zwyczaje, orientalną architekturę, kulturę i rozpoczęli jeden z najbardziej korzystnych dla miasta okresów. W roku 1237 roku Granadę zajął Muhammad ibn Nasir, założyciel dynastii Nasrydów - ostatniej muzułmańskiej dynastii panującej na Półwyspie Iberyjskim, a miasto stało się stolicą Emiratu Granady.
Panowanie Nasrydów przyczyniło się do jego rozwoju. Zostały wybudowane nowoczesne systemy irygacji oraz rozwinięto produkcję rolniczą - rozpowszechniła się uprawa trzciny cukrowej, ryżu, migdałów oraz owoców cytrusowych. Był to również czas harmonijnego współistnienia ze sobą trzech kultur: muzułmańskiej, chrześcijańskiej oraz żydowskiej. To właśnie za czasów Nasrydów rozbudowano twierdzę i zespoły pałacowe Alhambry.
Muhammad I starał się utrzymywać dobre stosunki z królami Kastylii, składając daniny i udostępniając swoje zasoby militarne. Pomógł nawet Ferdynandowi III w zdobyciu Sewilli, wspierając go swoimi wojskami. Było to sprytne i dobrze przemyślane posunięcie, które miało pozwolić zachować Granadzie suwerenność - udało się ją utrzymać przez ponad 200 lat. W tym czasie miasto się rozwijało, zwiększyła się również liczba mieszkańców do ponad 200 000 osób. W czasie, gdy chrześcijanie zdobyli Andaluzję, w Granadzie schronienia szukali emigranci islamscy z Sewilli i Kordoby.
Panowanie muzułmanów zakończyło się w 1492 roku, kiedy to Królowie Katoliccy - Ferdynand II Aragoński i Izabela I Kastylijska zaatakowali miasto. Muhammad XII (Boabdil) nie stawiał większego oporu, muzułmanie poddali się, a Granada od tej pory miała stać się w pełni chrześcijańskim miastem.
Wkrótce po rekonkwiście, muzułmanie stanęli przed wyborem - przyjęcia chrześcijaństwa lub opuszczenia swojego miejsca zamieszkania. Arabowie, którzy przeszli na chrześcijaństwo (Moryskowie) mimo to byli dyskryminowani, płacili wyższe podatki i nie mogli żyć zgodnie ze swoimi zwyczajami. Zabroniono im również posługiwać się ich własnym językiem - jednym właściwym był język hiszpański.
Czas panowania chrześcijan w Granadzie to powstanie wielu znaczących zabytków sakralnych i świeckich, takich jak Kaplica Królewska (Capilla Real), Hospital Real, czy katedra. W 1531 roku w mieście założono uniwersytet. W roku 1568 Arabowie, którzy mieli dość szykanowania i dyskryminacji, zbuntowali się wobec ówczesnej polityki. W efekcie przegrali potyczki i zostali wygnani z miasta.
W latach 1810-1812 panowanie nad miastem przejęła Francja. Pozostałości po tych latach widać w stylu aranżacji przestrzeni i architektury miejskiej - parków, skwerów, ogrodów, miejsc publicznych. Podczas wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939, Granada niemal od samego początku konfliktu była pod włądzą frankistów.
Obecna Granada to interesujące miasto, w którym bardzo mocno utrzymuje się pozycja nauki - Uniwersytet Granady jest jedną z najbardziej prestiżowych wyższych szkół publicznych w Hiszpanii. Miejscowość jest też atrakcyjna dla turystów, będąc miastem pełnym niespodzianek, niezwykłych widoków oraz fascynujących zabytków.
Warto wiedzieć, że jednym z miast partnerskich Granady jest Bydgoszcz.
Granada nieodparcie kojarzy się z Alhambrą i jej ogrodami, będącymi niejako kwintesencją kulturowego dziedzictwa, jakie w Hiszpanii pozostawili muzułmańscy najeźdźcy. Pałace Nasrydów, Alcazaba i Ogrody Generalife to miejsca, dla których przyjeżdżamy do Granady. Ale warto pamiętać, że miasto ma również wiele innych zabytków i atrakcji, jak choćby katedrę, czy przylegającą do niej Kaplicę Królewską. Warto pospacerować też po centrum miasta, czy bez specjalnego planu zanurzyć się w uliczki i zaułki dawnej arabskiej dzielnicy Albaycin, czy cygańskiego Sacromonte. Usiąść w jednej z niezliczonych kafejek, posilić się smacznymi tapas i przy kieliszku wina lub sangrii chłonąć atmosferę i "genius loci" Granady.
Warto pamiętać, że położony u stóp Alhambry Albaycin to najstarsza część miasta. Leży ona na stoku wzgórza o tej samej nazwie, po północnej stronie Rio Darro. Kiedyś była to siedziba pierwszej muzułmańskiej fortecy i miejsce, do którego uciekli muzułmanie, gdy chrześcijańskie oddziały Izabeli i Ferdynanda zdobywały miasto. Dzisiaj jest typową andaluzyjską plątaniną uliczek i prostych, bielonych wapnem domów. Można tu znaleźć mnóstwo popularnych barów tapas, herbaciarni i kafejek w marokańskim stylu. Często za długimi murami kryją się, dyskretnie oddzielone od świata, luksusowe ogrody. Warto też znaleźć lokal w którym swój kunszt prezentują muzycy, śpiewacy i tancerze flamenco...
Alhambra została tak nazwana z racji swoich czerwonawych murów (po arabsku "qa'lat al-Hamra" oznacza "Czerwony Zamek"). Jest ona zlokalizowana na szczycie wzgórza al-Sabika, na lewym brzegu rzeki Darro, na zachód od centrum Granady.
Jej strategiczne położenie (Alhambra góruje nad całym miastem i okolicą) pozwala sądzić, że w miejscu tym wznoszono budowle jeszcze przed inwazją muzułmanów. Kompleks otoczony jest murami obronnymi i ma nieregularny kształt. Od północy ogranicza go dolina rzeki Darro, od południa - dolina rzeki al-Sabika, od wschodu - zbocza Cuesta del Rey Chico. Cuesta del Rey Chico stanowi również granicę pomiędzy dzielnicą Albaycin i ogrodami Generalife, położonymi na szczycie Wzgórza Słońca (Cerro del Sol).
Pierwsze historyczne dokumenty wspominające o Alhambrze pochodzą z IX wieku i dotyczą Sawwara ben Hamduna, który w 889 roku chronił się w twierdzy Alcazaba, odbudował ją i umocnił podczas wojny domowej, toczącej się się w Kalifacie Kordoby, w którego skład wchodziła wówczas Granada. W późniejszych latach kompleks był stopniowo rozbudowywany, choć jeszcze nie do takich rozmiarów, jak za panowania dynastii Nasrydów, jako że władcy z dynastii Zirydów mieli swą rezydencję na wzgórzu Albaycin.
Włączenie zamku i zbudowanych w IX wieku murów obronnych Alhambry do systemu fortyfikacji miejskich miało miejsce w XI wieku. Ale dopiero za czasów pierwszego emira z dynastii Nasrydów Muhammada ibn Yusufa ibn Nasra (1194-1273) - czyli Muhammada I, Alhambra, a właściwie Alcazaba, stała się rezydencją władcy. Był to początek epoki jej największego rozkwitu.
Przede wszystkim, umocniono najstarszą część Alhambry i zbudowano Wieżę Strażniczą (Torre de la Vela) oraz Wieżę Hołdu (Torre del Homenaje). Zbudowano kanały, doprowadzające wodę z rzeki Darro, wzniesiono magazyny i inne budynki gospodarcze i zaczęto budowę pałaców i nowych murów obronnych. Prace budowlane trwały za czasów Abû Abd Allâha Muhammada ben Muhammada (1235-1302) - Muhammada II oraz Abu Abd Allaha Muhammada ibn Muhammada (1257-1314) - Muhammada III, któremu przypisywana jest także budowa publicznych łaźni i meczetu, na miejscu którego stoi dziś kościół p. w. NMP.
Większą część obiektów Alhambry, które możemy podziwiać dziś wzniesono jednak za czasów siódmego i ósmego emira z dynastii Nasrydów, Abu al-Hachchacha Yusufa Ibn Ismaila (1318-1354) - Yusufa I i Abu Abd Allaha Muhammada Ibn Yusufa (1338-1391) - Muhammada V. Przebudowano wówczas Alcazabę i pałace, rozbudowano urządzenia obronne, zbudowano Bramę Sprawiedliwości (Puerta de la Justicia), rozbudowano i ozdobiono baszty, zbudowano łaźnie, Pałac Comares (Palacio de Comares) oraz Pałac i Dziedziniec Lwów (Patio de los Leones). Nie zachowały się natomiast praktycznie żadne budowle z czasów późniejszych władców nasrydzkich.
W czasach panowania chrześcijan ważnym wydarzeniem było wyburzenie części kompleksu i zbudowanie dla Karola V Habsburga (1500-1558) pałacu, noszącego jego imię (Palacio de Carlos V), Pokojów Cesarskich (Habitaciones del Emperador) i Buduaru Królowej (Peinador de la Reina). Od XVIII wieku Alhambra została opuszczona. W czasie okupacji francuskiej w epoce napoleońskiej, część twierdzy została wysadzona w powietrze, jednakże w II połowie XIX wieku rozpoczęły się prace nad restauracją kompleksu, które praktycznie trwają do dziś.
Trudno było opuścić Alhambrę i Ogrody Generalife. Ale cóż... Czekały na nas jeszcze inne miejsca w Andaluzji. A na zakończenie pobytu w Granadzie zapraszam na krótką wizytę w Parku Nauk - Parque de las Ciencias, który jest odpowiednikiem naszego warszawskiego Centrum Nauki Kopernik.
Zaloguj się, aby skomentować tę podróż
Komentarze
-
miło było spędzić czas w Granadzie, piękna podróż. -
Dziękuję za wizytę w Granadzie i plusy. Szkoda, że działanie portalu nadal pozostawia wiele do życzenia. Pozdrawiam. :) -
...w Granadzie nawet parę deserów by się znalazło! ... :-) ... -
...oczywiście wrócę!...
-
To był super deser,dzięki;pzd -
Dzięki Leszku za kolejną ciekawą podróż.Do Granady pojadę wiec informacje przydadzą się.Alhambrę zostawiam sobie na deser,pzd :-)))..