Po spędzeniu tygodnia na Maderze i powrocie do Lizbony wypożyczyliśmy samochód i ruszyliśmy na objazd Andaluzji. Z racji niewielkiej ilości czasu jakim dysponowaliśmy i fakt, że była to nasza pierwsza wizyta w tym regionie, siłą rzeczy ograniczyliśmy się do najważniejszych miast. Pierwszym z nich była Kordoba.
Miasto to leży nad rzeką Gwadalkiwir i jest stolicą prowincji Kordoba. W jego miejscu istniała pierwotnie osada iberyjska, która w III wieku p.n.e. dostała się pod panowanie kartagińskie. Około 200 roku p.n.e. osada stała się kolonią rzymską i zarazem stolicą prowincji Hispania Ulterior. Za czasów cesarza Oktawiana Augusta (63 p.n.e. - 14 n.e.) jako Corduba była stolicą prowincji Betyka. Urodzili się tutaj wielcy rzymscy poeci i filozofowie - Lukan (39-65), Seneka Starszy (54 p.n.e. - 39. n.e.) i Seneka Młodszy (4 p.n.e. - 65 n.e.). Od roku 544 Kordoba znalazła się pod panowaniem Bizancjum, a w roku 572 została zdobyta przez Wizygotów. W czasie ich panowania stała się siedzibą biskupstwa.
Kres panowaniu Wizygotów położyła inwazja Arabów, którzy w 711 roku zajęli także Kordobę. W roku 756 ostatni męski potomek Umajjadów Abd Ar-Rahman ibn Mu'awija ibn Hiszam ibn Abd al-Malik, bardziej znany jako Abd ar Rahman I (731-788), który przeżył masakrę zgotowaną Umajjadom w Bagdadzie w 750 roku przez Abbasydów, utworzył tu niezależny emirat al-Andalus, którego stolicą została właśnie Kordoba. Za jego panowania rozpoczął się okres intensywnego budownictwa i wielkiego rozkwitu miasta.
W roku 929 Abd ar-Rahman III an-Nasir (889-961) ogłosił al-Andalus osobnym kalifatem. Za jego czasów Kordoba była największym miastem w basenie Morza Śródziemnego, ważnym ośrodkiem nauki, kultury i sztuki. Miasto liczyło od 800 tys. do 1 mln mieszkańców, miało ponad 300 meczetów, 300 publicznych łaźni, 50 szpitali, 20 publicznych bibliotek, 80 szkół i 17 wyższych uczelni. Biblioteka Al-Hakama posiadała ok. 400 000 tomów. Okres ten charakteryzowało pokojowe współistnienie i wzajemna tolerancja trzech cywilizacji - islamu, chrześcijaństwa i judaizmu.
Czas świetności Kordoby trwał do śmierci Abu Aamira Muhammada Ibn Abdullaha Ibn Abi Aamira, zwanego przez Arabów Al-Mansurem, a w Europie znanego jako jako Almanzor (ok. 938-1002), później nastąpił okres walk o władzę i powolny upadek metropolii a w 1031 roku rozpad kalifatu Kordoby. Została ona stolicą jednego z 30 niewielkich państewek zwanych taifas, z których największymi były wówczas Sewilla i Saragossa.
W XII wieku władza przypadła dogmatycznym Almohadom, czasy tolerancji zakończyły się. Rozpoczęły się prześladowania, których ofiarą padli dwaj wielcy synowie Kordoby: Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd (1126-1198), znany w Europie jako Awerroes (1126-1198), arabski filozof i komentator dzieł Arystotelesa oraz Mosze ben Majmon (1135-1204) - Majmonides, żydowski teolog i filozof.
W 1236 roku miasto zajęli chrześcijanie pod wodzą króla Kastylii Ferdynanda III Świętego (1199-1252). Kordoba awansowała do rangi ośrodka handlu suknem i jedwabiem, jednak po okresie rozwoju gospodarczego, od końca XVI wieku nastąpił zastój. Spowodowały go: wypędzenie ludności arabskiej i żydowskiej, epidemie i powstania.
W roku 1808 miasto zostało zdobyte przez wojska napoleońskie.
Podczas hiszpańskiej wojny domowej w latach 1936-1939 Kordoba była opanowana przez siły gen. Francisco Franco Bahamonde (właśc. Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo; 1892-1975).
Obecnie miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowo-handlowym Andaluzji. Rozwinięty jest przemysł maszynowy, chemiczny i skórzany, a także spożywczy (m.in. znane wina). Oczywiście, jest też wielkim ośrodkiem turystycznym o znaczeniu światowym.
Na zachód od Mezquity, w pobliżu wielokrotnie restaurowanego Mostu Rzymskiego (Puente Romano), łączącego brzegi Gwadalkiwiru, stoi zabytkowa warowna rezydencja Alkazar Krółów Chrześcijańskich (Alcázar de los Reyes Crístianos). Jest ona jednym z najbardziej znanych hiszpańskich alkazarów. Ten zespół fortyfikacji z czasów władania dynastii Umajjadów został przebudowany w latach 1327-1328, a następnie wzbogacony o piękne ogrody i łaźnie. Był siedzibą Monarchów Katolickich - Izabeli I Kastylijskiej i Ferdynanda II Aragońskiego podczas ostatniego etapu rekonkwisty. Islamskie patia alkazaru i duże ogrody z basenami w cieniu cyprysów oferują schronienie przed letnimi upałami.
Kordoba posiada drugie co do wielkości Stare Miasto w Europie. Jest to zarazem największy obszar miejski na świecie, wpisany na listę dziedzictwa światowego UNESCO.
Choć - jak podają redagowane dla turystów przewodniki - miasto jest bardziej surowe od Sewilli i wyraźnie brakuje mu cygańskiego wdzięku, czy też w odróżnieniu od Granady, nie wyczuwa się tu subtelnej obecności zazębiających się epok, to wydaje mi się, że takie oceny są dla Kordoby zdecydowanie krzywdzące. Dla mnie - miasto to jest pełne wspaniałych i ciekawych miejsc o niepowtarzalnym charakterze, nadających mu indywidualny charakter i swoistą atmosferę i urok. A już dawny Wielki Meczet i obecna Katedra - La Mezquita jest czymś jedynym w swoim rodzaju i niewiarygodnie pięknym...
Zdaniem niektórych badaczy, hiszpańscy Żydzi, znani jako sefardyjczycy, dotarli na półwysep Iberyjski po zburzeniu Pierwszej Świątyni w VI wieku p.n.e. Zdaniem większości historyków przybycie ich miało jednak miejsce później - po zburzeniu Drugiej Świątyni w 70 roku n.e. Nie dysponujemy praktycznie żadnymi informacjami o życiu Sefardyjczyków przed nastaniem na półwyspie władzy Wizygotów, którzy, po przyjęciu chrztu przez władcę, zakazali praktykowania judaizmu w swoim królestwie. W roku 711 n.e. na półwysep wkroczyli muzułmanie i dość szybko opanowali większą jego część. Żydzi, zmuszeni dotąd do życia w ukryciu, z radością powitali nową władzę.
W 755 roku Abd-ar-Raman I ustanowił królestwo Omajadów ze stolicą w Kordobie. Podczas rządów Omajadów na tym terenie panowały dobre warunki ekonomiczne, co przyczyniło się także do poprawienia sytuacji Żydów. Tolerancyjna władza pozwalała im na zajmowanie stanowisk w medycynie, handlu, pracę w rzemiośle. Równolegle z arabską kwitła żydowska nauka i kultura - szczególnie udanym okresem w tym względzie były rządy Abd-ar-Rahmana III w X wieku. Wówczas to Kordoba stała się ośrodkiem kulturalnego życia tak Żydów, jak i Arabów, a obie strony wywierały na siebie ubogacający wpływ. Z czasem pozycja Kordoby podupadła, skończyły się rządy Omajadów, ale nie zmalała rola Sefardyjczyków w życiu muzułmańskiego państwa. Byli wśród nich finansiści, poeci, pisarze, wybitni naukowcy. Ich życie nie zawsze było jednak łatwe - w 1066 roku muzułmanie zaatakowali żydowską społeczność Grenady, pod rządami dynastii Almorawidów podjęto próbę nawracania Żydów siłą. W 1146 roku do władzy doszła fanatyczna berberyjska dynastia Almohadów. Ich sukces przyniósł kres rozwojowi żydowskiego życia w Andaluzji - zamknięto uczelnie i szkoły, zakazano praktykowania judaizmu, a Żydów zmuszano do konwersji na islam.
W XI wieku walkę o odzyskanie panowania nad półwyspem rozpoczęli władcy chrześcijańscy - w połowie XIII stulecia w rękach muzułmańskich pozostała już jedynie Granada położona w południowo-wschodniej części półwyspu. Żydowskie życie istniało także pod rządami chrześcijan. Także tutaj istniały żydowskie społeczności, których członkowie niejednokrotnie pełnili istotne funkcje. Często, po zdobyciu zajmowanego przez muzułmanów miasta, Żydom pozwalano w nim pozostać i cieszyć się religijną wolnością. Trwało to do zakończenia rekonkwisty w 1492 roku, kiedy to Żydom pozostawiono wybór - albo konwersja na chrześcijaństwo, albo wygnanie...
Kordoba to niewątpliwie jedno z najbardziej klimatycznych hiszpańskich miast. Oferuje nam ono ogromną liczbę ciekawych obiektów i atrakcji. Jednym z najbardziej popularnych wśród turystów miejsc w Kordobie jest tutejsze stare miasto. Ze względu na ogromną wartość historyczną i architektoniczną tego miejsca, zostało ono wpisane przez UNESCO na listę Światowego Dziedzictwa. Ta część Kordoby jest swoistym połączeniem współżyjących tu od wieków kultur - chrześcijańskiej, muzułmańskiej i żydowskiej. Najbardziej znanymi zabytkami w obrębie starego miasta są słynny Wielki Meczet i Alcázar de los Reyes Cristianos, które przedstawiłem w poprzednich punktach. Ciekawych miejsc i zabytków jest tu oczywiście o wiele więcej. Warto tu przyjechać i odkryć je samemu.
Żywe Muzeum al-Andalus (El Museo Vivo de al-Ándalus), zwane także Muzeum Trzech Kultur, znajduje się w Torre de la Calahorra od 1987 roku i jest zarządzane przez Paradigma Córdoba.
Ciekawa ekspozycja pozwala odwiedzającym poznać historię Al-Andalus, podkreślając pokojowe współistnienia kultur trzech społczności (chrześcijańskiej, islamskiej i żydowskiej), które żyły w Kordobie.
Ekspozycja muzealna jest rozmieszczona na trzech piętrach wieży. Na pierwszym piętrze, jedna z sal przedstawia takie postaci jak Awerroes, Majmonides, Ibn Arabi i Alfons X Mądry. Kolejna sala przedstawia wynalazki i dorobek nauki dawnego al-Andalus, m. in. arabskie koło wodne i systemy irygacyjne. Na drugim piętrze można zobaczyć różne eksponaty z epoki: instrumenty muzyczne, mihrab meczetu, modele Alhambry w Granadzie i inne. Na trzecim piętrze, poświęconym głównie Kordobie modele pokazują miasto budowle i życie codzienne miasta w epoce muzułmańskiej.
Na zakończenie wizyty warto wspiąć się na taras na szczycie wieży, z którego można podziwiać Most Rzymski i panoramę historycznego centrum Kordoby.
Zaloguj się, aby skomentować tę podróż
Komentarze
-
-
Ciekawe miejsce warte odwiedzenia,dzięki za bardzo obszerną relację;pzd -
super wycieczka
Obejrzenie zdjec graniczy z cudem i nie wiem,kiedy skoncze.
Cuda pokazujesz Leszku.
Pozdrawiam!