Podróż Andaluzja 2016 - Granada - O Granadzie słów kilka...

Granada leży w dolinie rzeki Genil u podnóża Gór Betyckich. Liczy ok. 240 tys. mieszkańców i jest stolicą prowincji. Jest zarazem dużym ośrodkiem uniwersyteckim i jedną z najważniejszych miejscowości turystycznych w Hiszpanii, słynną z pięknego położenia, licznych zabytków i niezapomnianych krajobrazów. 

Jak wyglądała historia Granady? Pierwsze ślady osadnictwa pochodzą tu tu już z okresu paleolitu. W 1000 roku przed naszą erą tereny te zamieszkiwali Fenicjanie, a w VII wieku przed naszą erą istniała tu osada Iberoceltów. W V wieku p.n.e. Grecy założyli tu swoją kolonię o nazwie Elibyrge lub Elybirge. W 264 roku przed naszą erą wybuchła wojna punicka, która toczyła się między Kartaginą i Rzymem. Kartagina poniosła klęskę, jednak po zakończeniu wojny, w roku 241 przed naszą erą, zyskała ziemie obecnej Granady. Kartagina długo nie cieszyła się zdobytym terenem, gdyż podczas II wojny punickiej, toczącej się w latach 218-201 p.n.e., osada trafiła w ręce Rzymian i nazwana została Illiberis. W czasach panowania Juliusza Cezara nazwa została zmieniona na Municipium Florentinum Iliberitanu. Jednak wkrótce ponownie dokonano zmian i skrócono ją na Florentia. Za czasów rzymskich osada nie miała większego znaczenia. 

W latach 551-615 czasów nowożytnych należała do Cesarstwa Bizantyjskiego. Cesarstwo powoli upadało, a Granadę przejęli Wizygoci. Zorganizowali tu oni siedzibę biskupa oraz swój ośrodek administracyjny. Granada z niewielkiej osady zamieniła się w znaczący ośrodek. Wizygoci władali nią ponad 200 lat, aż do roku 711, gdy Arabowie pod wodzą Tarika ibn Ziyada najechali i podbili Hiszpanię. Założyli oni na tym terenie miasto Garnata lub Garnata al-Yahud - obecną Granadę. W czasie ich panowania władza przechodziła w ręce różnych dynastii. W latach 1013-1091 Granadą władali Zirydzi z dynastii berberyjskiej. Następnie władzę przejęli Almorawidzi (lata 1091-1145). W latach 1147-1238 miasto znajdowało się pod panowaniem Almohadów, dynastii marokańskiej. 

Arabowie wywarli ogromny wpływ na terenach, które zdobyli. Wprowadzili swoje zwyczaje, orientalną architekturę, kulturę i rozpoczęli jeden z najbardziej korzystnych dla miasta okresów. W roku 1237 roku Granadę zajął Muhammad ibn Nasir, założyciel dynastii Nasrydów - ostatniej muzułmańskiej dynastii panującej na Półwyspie Iberyjskim, a miasto stało się stolicą Emiratu Granady. 

Panowanie Nasrydów przyczyniło się do jego rozwoju. Zostały wybudowane nowoczesne systemy irygacji oraz rozwinięto produkcję rolniczą - rozpowszechniła się uprawa trzciny cukrowej, ryżu, migdałów oraz owoców cytrusowych. Był to również czas harmonijnego współistnienia ze sobą trzech kultur: muzułmańskiej, chrześcijańskiej oraz żydowskiej. To właśnie za czasów Nasrydów rozbudowano twierdzę i zespoły pałacowe Alhambry. 

Muhammad I starał się utrzymywać dobre stosunki z królami Kastylii, składając daniny i udostępniając swoje zasoby militarne. Pomógł nawet Ferdynandowi III w zdobyciu Sewilli, wspierając go swoimi wojskami. Było to sprytne i dobrze przemyślane posunięcie, które miało pozwolić zachować Granadzie suwerenność - udało się ją utrzymać przez ponad 200 lat. W tym czasie miasto się rozwijało, zwiększyła się również liczba mieszkańców do ponad 200 000 osób. W czasie, gdy chrześcijanie zdobyli Andaluzję, w Granadzie schronienia szukali emigranci islamscy z Sewilli i Kordoby. 

Panowanie muzułmanów zakończyło się w 1492 roku, kiedy to Królowie Katoliccy - Ferdynand II Aragoński i Izabela I Kastylijska zaatakowali miasto. Muhammad XII (Boabdil) nie stawiał większego oporu, muzułmanie poddali się, a Granada od tej pory miała stać się w pełni chrześcijańskim miastem. 

Wkrótce po rekonkwiście, muzułmanie stanęli przed wyborem - przyjęcia chrześcijaństwa lub opuszczenia swojego miejsca zamieszkania. Arabowie, którzy przeszli na chrześcijaństwo (Moryskowie) mimo to byli dyskryminowani, płacili wyższe podatki i nie mogli żyć zgodnie ze swoimi zwyczajami. Zabroniono im również posługiwać się ich własnym językiem - jednym właściwym był język hiszpański. 

Czas panowania chrześcijan w Granadzie to powstanie wielu znaczących zabytków sakralnych i świeckich, takich jak Kaplica Królewska (Capilla Real), Hospital Real, czy katedra. W 1531 roku w mieście założono uniwersytet. W roku 1568 Arabowie, którzy mieli dość szykanowania i dyskryminacji, zbuntowali się wobec ówczesnej polityki. W efekcie przegrali potyczki i zostali wygnani z miasta. 

W latach 1810-1812 panowanie nad miastem przejęła Francja. Pozostałości po tych latach widać w stylu aranżacji przestrzeni i architektury miejskiej - parków, skwerów, ogrodów, miejsc publicznych. Podczas wojny domowej w Hiszpanii w latach 1936-1939, Granada niemal od samego początku konfliktu była pod włądzą frankistów. 

Obecna Granada to interesujące miasto, w którym bardzo mocno utrzymuje się pozycja nauki - Uniwersytet Granady jest jedną z najbardziej prestiżowych wyższych szkół publicznych w Hiszpanii. Miejscowość jest też atrakcyjna dla turystów, będąc miastem pełnym niespodzianek, niezwykłych widoków oraz fascynujących zabytków. 

Warto wiedzieć, że jednym z miast partnerskich Granady jest Bydgoszcz.