Podróż Andaluzja 2016 - Kordoba - Z dziejów miasta



Po spędzeniu tygodnia na Maderze i powrocie do Lizbony wypożyczyliśmy samochód i ruszyliśmy na objazd Andaluzji. Z racji niewielkiej ilości czasu jakim dysponowaliśmy i fakt, że była to nasza pierwsza wizyta w tym regionie, siłą rzeczy ograniczyliśmy się do najważniejszych miast. Pierwszym z nich była Kordoba. 

Miasto to leży nad rzeką Gwadalkiwir i jest stolicą prowincji Kordoba. W jego miejscu istniała pierwotnie osada iberyjska, która w III wieku p.n.e. dostała się pod panowanie kartagińskie. Około 200 roku p.n.e. osada stała się kolonią rzymską i zarazem stolicą prowincji Hispania Ulterior. Za czasów cesarza Oktawiana Augusta (63 p.n.e. - 14 n.e.) jako Corduba była stolicą prowincji Betyka. Urodzili się tutaj wielcy rzymscy poeci i filozofowie - Lukan (39-65), Seneka Starszy (54 p.n.e. - 39. n.e.) i Seneka Młodszy (4 p.n.e. - 65 n.e.). Od roku 544 Kordoba znalazła się pod panowaniem Bizancjum, a w roku 572 została zdobyta przez Wizygotów. W czasie ich panowania stała się siedzibą biskupstwa. 

Kres panowaniu Wizygotów położyła inwazja Arabów, którzy w 711 roku zajęli także Kordobę. W roku 756 ostatni męski potomek Umajjadów Abd Ar-Rahman ibn Mu'awija ibn Hiszam ibn Abd al-Malik, bardziej znany jako Abd ar Rahman I (731-788), który przeżył masakrę zgotowaną Umajjadom w Bagdadzie w 750 roku przez Abbasydów, utworzył tu niezależny emirat al-Andalus, którego stolicą została właśnie Kordoba. Za jego panowania rozpoczął się okres intensywnego budownictwa i wielkiego rozkwitu miasta. 

W roku 929  Abd ar-Rahman III an-Nasir (889-961) ogłosił al-Andalus osobnym kalifatem. Za jego czasów Kordoba była największym miastem w basenie Morza Śródziemnego, ważnym ośrodkiem nauki, kultury i sztuki. Miasto liczyło od 800 tys. do 1 mln mieszkańców, miało ponad 300 meczetów, 300 publicznych łaźni, 50 szpitali, 20 publicznych bibliotek, 80 szkół i 17 wyższych uczelni. Biblioteka Al-Hakama posiadała ok. 400 000 tomów. Okres ten charakteryzowało pokojowe współistnienie i wzajemna tolerancja trzech cywilizacji - islamu, chrześcijaństwa i judaizmu. 

Czas świetności Kordoby trwał do śmierci Abu Aamira Muhammada Ibn Abdullaha Ibn Abi Aamira, zwanego przez Arabów Al-Mansurem, a w Europie znanego jako jako Almanzor (ok. 938-1002), później nastąpił okres walk o władzę i powolny upadek metropolii a w 1031 roku rozpad kalifatu Kordoby. Została ona stolicą jednego z 30 niewielkich państewek zwanych taifas, z których największymi były wówczas Sewilla i Saragossa.  

W XII wieku władza przypadła dogmatycznym Almohadom, czasy tolerancji zakończyły się. Rozpoczęły się prześladowania, których ofiarą padli dwaj wielcy synowie Kordoby: Abu al-Walid Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Ahmad ibn Ahmad ibn Ruszd (1126-1198), znany w Europie jako Awerroes (1126-1198), arabski filozof i komentator dzieł Arystotelesa oraz Mosze ben Majmon (1135-1204) - Majmonides, żydowski teolog i filozof. 

W 1236 roku miasto zajęli chrześcijanie pod wodzą króla Kastylii Ferdynanda III Świętego (1199-1252). Kordoba awansowała do rangi ośrodka handlu suknem i jedwabiem, jednak po okresie rozwoju gospodarczego, od końca XVI wieku nastąpił zastój. Spowodowały go: wypędzenie ludności arabskiej i żydowskiej, epidemie i powstania. 

W roku 1808 miasto zostało zdobyte przez wojska napoleońskie. 
   
Podczas hiszpańskiej wojny domowej w latach 1936-1939 Kordoba była opanowana przez siły gen. Francisco Franco Bahamonde (właśc. Francisco Paulino Hermenegildo Teódulo Franco y Bahamonde Salgado Pardo; 1892-1975). 

Obecnie miasto jest ważnym ośrodkiem przemysłowo-handlowym Andaluzji. Rozwinięty jest przemysł maszynowy, chemiczny i skórzany, a także spożywczy (m.in. znane wina). Oczywiście, jest też wielkim ośrodkiem turystycznym o znaczeniu światowym.