Podróż Durrës - albańskie okno na świat - Durrës - albańskie okno na świat

PUBLIKACJA TA JEST CZĘŚCIĄ WIĘKSZEJ WYPRAWY, DOSTĘPNEJ TUTAJ: 

Durrës to drugie co do wielkości miasto w Albanii i główny port tego kraju leżący nad Adriatykiem. Znane od starożytności miasto, dziś jest jednym z najważniejszych ośrodków gospodarczych i turystycznych kraju. Nie bez powodu Durrës można uznać także za okno na świat Albanii, bo właśnie przez ten port trafia do tego kraju większość towarów, przede wszystkim z Włoch. To Włosi dostarczają całą masę produktów dla Albanii, co widać szczególnie w sklepach, gdzie „królują” towary włoskie. Co więcej, nie tylko produkty trafiają tu z Włoch, ale także usługi i inwestycje. W dużych miastach albańskich, w Tiranie i w Durrës, wiele inwestycji tworzonych jest przez włoski kapitał. Domy mieszkalne, ekskluzywne wille, hotele, pensjonaty, restauracje, kluby itd. A Durrës (zwane po włosu Durazzo) z racji bliskiego położenia Włoch, licznych połączeń drogą morską, jest jedną wielką bramą dla włoskiego kapitału. Będąc w Durrës widać także wielu Włochów, trafiających tu nie tylko w celach biznesowych, ale także turystycznych. Wszakże dla mieszkańców Italii, Albania jest atrakcyjnym krajem, egzotycznym, ciekawym, zbliżonym klimatem do Włoch, a przede wszystkim bardzo tanim, z małą jeszcze ilością turystów, za to z licznymi hotelami i knajpkami. Włosi znają wszakże Albanię nie od dziś, w końcu w kwietniu 1939 roku faszystowskie Włochy najechały Albanię i przez kilka lat ten kraj był ich kolonią. Teraz po kilkudziesięciu latach reżimu komunistycznego, Włosi na nowo wkraczają do Albanii, choć tym razem w zdecydowanie bardziej pokojowych celach. Czas pokaże, czy ta nowa penetracja gospodarczo-turystyczna wyjdzie Albanii na dobre. 

Durrës to nie tylko wielki kurort turystyczny dla Włochów, ale także dla samych Albańczyków, nie tylko tych z kraju, ale także dla Albańczyków z Kosowa i Macedonii. Miasto niesamowicie się rozbudowuje, wszędzie widać nowo powstające hotele, różnej maści knajpki, ale też bloki mieszkalne i biurowce. W samym mieście i na jego obrzeżach bez problemu znaleźć można liczne plaże z całą infrastrukturą turystyczną. Szkoda tylko, że tak mocno zabudowano plaże, przez co widać na całą długość istny las kolorowych budynków. No i śmieci... Ot po prostu Albania i tyle. 

Durrës ma także inną naturę, niż ta zarysowana powyżej. Miasto to należy do jednych z najstarszych osiedli ludzkich nad Adriatykiem. W starożytności zwane było Dyrrhachium, i odgrywało ważną rolę w całym rejonie, polityczną i kulturalną, ale przede wszystkim handlową i gospodarczą. Założone wpierw przez greckich osadników, a rozbudowane przez Ilirów, później zaś przez Rzymian i Bizancjum, miasto prosperowało i stało się jednym z najważniejszych miast nad Adriatykiem, co widać choćby po dawnych mapach regionu. Tutaj m.in. zaczynała się słynna rzymska droga Via Egnatia prowadząca przez całe Bałkany aż do Konstantynopola. Rzymianie zbudowali tu amfiteatr, największy na całych Bałkanach, który mógł pomieścić ponad 15 tysięcy ludzi. Amfiteatr zachował się do dziś, niestety został dość mocno zniszczony przez czas a także przez słabą ochronę ze strony samych Albańczyków. Nie został także w pełni odkopany, z powodu znajdujących się wokół wielu domów mieszkalnych, co jest zmorą dla archeologów. Mimo tego jest jednym z najważniejszych zabytków miasta.  

W bliskiej odległości od amfiteatru znajdują się także dwa meczety i bloki z betonu, co łącznie daje dość ciekawą mieszankę architektoniczną, można rzec, że typową dla Albanii. Podobnie jest z wczesnobizantyjskim forum i łaźniami rzymskimi, które jak gdyby nigdy nic stoją w centrum miasta, otoczone socjalistyczną zabudową, w żaden sposób nie chronione. Dobrze za to zachowały się mury miejskie z czasów bizantyjskich wraz z kończącą je wenecką wieżą niedaleko portu. To właśnie w czasie krótkiego panowania Wenecjan w XV wieku, Dyrrhachium dożyło kresu swojej świetności. Od 1501 roku, po zajęciu miasta przez Turków osmańskich, zaczęło ono podupadać gospodarczo, straciło jakiekolwiek znaczenie i w efekcie wyludniło się. Wiele pamiątek po czasach starożytnych można oglądać w Muzeum Archeologicznym w centrum miasta. Tam dopiero można wyobrazić sobie, jak znaczącym niegdyś miastem było Durrës, a raczej Dyrrhachium.  

Dzisiejsze Durrës to tak naprawdę prawie zupełnie nowe miasto, budowane od XIX wieku, kiedy na nowo doceniono strategiczne jego położenie. Już na początku XX wieku Durrës było największym miastem kraju i do 1920 roku przez krótki czas pełniło rolę tymczasowej stolicy Albanii. Miasto ucierpiało podczas trzęsienia ziemi w 1926 roku, po którym jego odbudowę wspomagali Włosi. Tak właśnie narodziło się owe „albańskie okno na świat”. Ono także przyniosło miasto jak i całemu krajowi wielki dramat, bo tutaj właśnie 6 kwietnia 1939 r. rozpoczęła się włoska inwazja na Albanię. Po tej tragedii, jak i długich latach komunizmu związanych z zapaścią gospodarczą i międzynarodową izolacją, Durrës ponownie powraca do swojej dawnej roli rodem ze starożytności i średniowiecza – jako ważny ośrodek gospodarczy i handlowy. Od niedawna dynamiczny rozwój turystyki wzmacnia tę rolę. Warto zajrzeć więc, co za tym tytułowym „oknem” się kryje.