PUBLIKACJA TA JEST CZĘŚCIĄ WIĘKSZEJ WYPRAWY, DOSTĘPNEJ TUTAJ:
LINK
„Wielu powie zapewne, że Mongolia jet nudna, w końcu cóż pięknego lub urzekającego może być w niekończącej się stepopustyni. Ten bezkres poraża, stanowi inny świat dla człowieka wychowanego w realiach zachodniej cywilizacji. W epoce globalizacji, Internetu i samolotów, kiedy wydawać by się mogło, że zagospodarowaliśmy już każdy zakątek Ziemi, nagle znajdujemy się pośród ciągnących się kilometrami pustkowi, gdzie próżno szukać zasięgu sieci telefonii komórkowej. Obszar Mongolii, a w szczególności pustynia Gobi, jest bardzo słabo zaludniony, skupiska ludzkie zaś są od siebie oddalone przynajmniej o kilkanaście kilometrów.” Tomasz Grzywaczewski - „Globtroter” nr 19/2008
Krajobraz znany powszechnie jako Gobi ciągnie się ok. 4800 km wzdłuż południowej granicy Mongolii, miejscami sięgając daleko na północny zachód, pomiędzy łańcuchy Ałtaju i Gór Changajskich, a także na południe do północnych Chin. Jest to wielki, bardzo zróżnicowany teren, pełen kontrastów, stanowiący głównie olbrzymią żwirową równinę niepodobną do żadnej innej na Ziemi. Zaledwie 3% powierzchni to typowa, piaszczysta pustynia.
„Gobi jest jak rasowa kobieta. Lubi się stroić. Raz kamienista i żwirowa, raz – ubrana w piaszczyste wydmy.” Beata Sadowska - „Voyage” sierpień 2010
Pod względem powierzchni jest trzecią pustynią świata (po Saharze i Pustyni Arabskiej) i jednocześnie najdalej na północ wysuniętą pustynią na świecie. Ze względu na swoje położenie, Gobi jest tzw. zimną pustynią. Występują to olbrzymie różnice temperatur: latem sięgające + 40 stopni Celsjusza (w cieniu), zaś zimą – 40 stopni Celsjusza. Zdarza się też śnieg nawiewany zimą z Syberii. W pozostałych porach zaś, zdarzają się tu silne huragany i burze piaskowe. Te ostatnie są zmorą dla północnych Chin, gdyż zawiewają tam w dużych ilościach piasek, nierzadko także do samego Pekinu. Sama Gobi także się powiększa, systematycznie zabierając kolejne tereny położone w Chinach.
Mimo tak niesprzyjających warunków, nie brak tu roślin i zwierząt. Czasami w bardziej wilgotnych miejscach rosną kępy krzaczastych drzewek dzag oraz różne mniejsze krzaki. Jest to jednak bardzo skromna ilość. Znacznie ciekawiej zaś wygląda fauna na Gobi. Żyje tu wiele zagrożonych gatunków, takich jak dzikie wielbłądy dwugarbne (baktriany), niedźwiedzie gobijskie czy kułany, czyli dzikie osły. Te ostatnie są dla Mongołów symbolem piękna i elegancji, jego imieniem nazywa się najpiękniejsze kobiety. Poza tymi rzadkimi gatunkami zwierząt, na Gobi żyją także gazele dżejran, zwane także gazelami czarnoogoniastymi, pustynne myszoskoczki i skoczki, które są zwierzętami nocnymi, perewiaska (inaczej tchórz marmurkowy) a także ptaki drapieżne – orłosęp brodaty i sęp kasztanowaty. Zwierzęta mieszkały tu co ciekawe już od bardzo dawna, od czasów prehistorycznych.
200 milionów lat temu na terenie Gobi rozciągało się morze śródlądowe. Naokoło panował ciepły, wilgotny klimat z bujną roślinnością. Były to idealne warunki do życia dinozaurów. To właśnie dzięki skamieniałościom dinozaurów Gobi stało się znanym miejscem na świecie. Boom na paleontologię na Gobi rozpoczął się od czasów słynnej wyprawy amerykańskiego archeologa Roya Chapmana Andrewsa z lat 1922-23, kiedy to odkryto skamieniałe szkielety dinozaurów oraz po raz pierwszy w historii badań naukowych - jaja dinozaurów. Wkrótce okazało się, że Gobi to jedno z najbogatszych pod względem paleontologicznym miejsc na Ziemi.
Niedaleko miasta Sajnszand na pustyni Gobi znajduje się Shambhala – miejsce pielgrzymek buddystów. Odbudowane w latach 2005-2006 jest kompleksem składającym się ze 108 stup tworzących kwadrat, wewnątrz zaś znajduje się wielkie owoo, gdzie wierni składają ofiary. Mongołowie uważają te miejsce za pełne pozytywnej energii, dlatego chętnie tam przybywają.
Godzinę drogi od Sajnszand, w bliskiej odległości od Shambala, leży jeden z największych i najważniejszych na Gobi buddyjskich klasztorów - Chamaryn. Został założony w 1821 roku przez Dandzana Rawdżę, lidera szkoły tzw. „czerwonych czapek” (karmapów), opozycyjnej wobec dominującej w Mongolii szkoły „żółtych czapek” (gelukpa). Tu, na obrzeżach cywilizacji, Rawdża i jego zwolennicy mogli w spokoju praktykować swoją odmianą buddyzmu tybetańskiego. Dandzan Rawdża, zwany „Władcą Gobi” (żyjący w latach 1803–1856), był wielką indywidualnością swoich czasów. Był pisarzem, malarzem, dramaturgiem, poetą oraz kompozytorem. Znał się także na medycynie, filozofii i astrologii. Uznawał, a wręcz bardziej cenił rolę kobiet w buddyzmie, co wówczas było wyjątkiem. Jednym z głównych jego zasług było to, że stworzył pierwszy profesjonalny teatr na terenie Mongolii, który mieścił się wewnątrz kompleksu klasztornego. Oprócz teatru, inną pasją Rawdży była edukacja, którą chciał silnie zaszczepić wśród ludzi. Stąd też w kompleksie klasztornym Chamaryn była publiczna szkoła, biblioteka i muzeum. Poza tymi budynkami użyteczności publicznej, w Chamaryn były 4 budynki świątynne. Cały kompleks znajdował się wśród lasu w oazie na pustyni. Mimo tego, że leżał w tak mało cywilizowanym miejscu, tak jak wszystkie klasztory był solą w oku komunistów po tym, jak doszli do władzy. W latach 1937-38 prawie cały kompleks Chamaryn został zrównany z ziemią a otaczający go las wykarczowano, aby wyjałowić ziemię i zatrzeć ślady położenia klasztoru. Klasztor na nowo otworzono na początku lat 90-tych XX wieku i powoli się odbudowuje. Mieszka tam obecnie 10 mnichów. W odległości kilku kilometrów od klasztoru leżą wykute w skałach jaskinie, w których Rawdża oraz inni mnisi medytowali w odosobnieniu przez 108 dni, ćwicząc swoje ciało i umysł.
Kilkanaście kilometrów od klasztoru Chamaryn leżą z kolei wydmy Dalaj Els, jedno z kilkudziesięciu tego typu miejsc na Gobi, gdzie pustynia ta przypomina Saharę i Pustynię Arabską.
