Podróż Strażnice i zamki Orlich Gniazd cz.I - Szlak z Żarek przez Czatachową, Siedlec do Olsztyn



Jadę pociągiem z Częstochowy do Żarek Letniska.  

Żarki Letnisko to piękna miejscowość letniskowa  położona w lasach sosnowych w powiecie myszkowskim w  województwie śląskim. Obecnie liczy sobie około 2000 mieszkańców. Historia miejscowości Żarki Letnisko nie jest odległa. Jeszcze na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku były tu lasy, ciągnące się pod Poraj, Przybynów, Żarki, Nową Wieś, Lgotę. Jedynymi mieszkańcami tych stron były dwie duże rodziny młynarskie.  W 1915 roku został uruchomiony w Żarkach przystanek kolejowy. Ziemię, na której leżą dzisiejsze Żarki Letnisko, zakupił  w 1916 roku, Karol hrabia Raczyński  ze Złotego  Potoku.  

Teraz żółtym szlakiem do Żarek.

Żarki – miasto w woj. śląskim, w powiecie myszkowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Żarki. Prawa miejskie miasto uzyskało przed 1382 rokiem. W 1406 roku zostało ponownie lokowane przez Władysława Jagiełłę. Żarki utraciły je za udział mieszkańców w powstaniu styczniowym i odzyskało ponownie dopiero 1 lipca 1949Zabytki: Kościół pw. św. Szymona i Judy Tadeusza z 1522 r. i rozbudowany w XVII wieku,   drewniany kościół św. Barbary z XVII wieku, pozostałości zespołu dworskiego Korycińskich z XVIII wieku - mur i baszta, ruiny kościoła św. Stanisława, zbudowanego przed 1782 r., kamienne stodoły przy ul. Ofiar Katynia.  

Zwiedzam Leśniów.  

Sanktuarium Matki Bożej Leśniowskiej, Patronki Rodzin, jest częścią zespołu klasztornego OO. Paulinów, w Leśniowie – przedmieściu Żarek. Jest ono ważnym ośrodkiem pielgrzymkowym na trasie z Krakowa oraz ze Śląska na Jasną Górę. Położenie Sanktuarium na Wyżynie Krakowsko-Częstochowskiej – regionie o wybitnych walorach środowiska przyrodniczego, w obrębie Parku Krajobrazowego Orlich Gniazd, przy szlaku turystycznym o tej samej nazwie sprawia, że jest to szczególne miejsce modlitwy i spotkania z Matką Bożą. Zespół klasztorny OO. Paulinów położony jest w parku koło źródła Leśniówki. Składa się z kościoła p.w. Nawiedzenia NMP, ołtarza polowego, kaplicy nad źródłem, klasztoru, dzwonnicy, domu pielgrzyma. Jednonawowy kościół, z węższym, półkolistym prezbiterium był wielokrotnie przebudowywany.  

Dalej lasami do Strażnicy w Przewiszowicach.  

Budowa XIV-wiecznej strażnicy przypisywana jest królowi Kazimierzowi Wielkiemu lub księciu Władysławowi Opolczykowi. Pozostałości obiektu lezą na szczycie 20-metrowej skały. Mur obwodowy biegnący po jej krawędzi ma 1,5 m grubości. Górna część strażnicy zajmowała ok. 160 m2. Poniżej znajdował się majdan gospodarczy otoczony wa­łem ziemnym z palisadą i fosą. W 1382 r. ówczesny właściciel Przewodziszowic,  książę Władysław Opolczyk, podarował wieś klasztorowi Paulinów na Jasnej Górze. Później należała ona do Mikołaja Siestrzeńca herbu Kor­nie. Podobno wtedy strażnica była jego zbójeckim gniazdem, skąd dokonywał wypadów na miejscowych boga­czy i przejeżdżających tędy kupców. W 1434 r. sąd królewski wykazał jego winy i pozbawił go funkcji burgrabiego będziń­skiego. Jednak niezrażony tym faktem Siestrzeniec wkrótce wykupił dożywotnie wój­tostwo w Będzinie, a dzię­ki poparciu rodu Szafranców stał się dodatkowo burgrabią rabsztyńskim i starostą podborskim. Ostateczny upadek strażnicy nastąpił na prze­łomie XV/XVI w. W la­tach 60. i 90. XX w. przeprowadzono tu badania archeologiczne, które po­twierdziły dodatkowo istnienie osadnictwa z czasów kultury łużyckiej.  

Czarnym szlakiem dochodzę do Pustelni.  

W obszarze Pustelni Ducha Świętego najbardziej okazałą budowlą jest murowany z kamienia jurajskiego kościół z wieżą, wybrukowanym dziedzińcem i bramą, posadowiony na wysokości ponad 400 m n.p.m. Wzniesiony na przełomie XX i XXI w. wysiłkiem kilku mężczyzn - pustelników, którzy w 1992 r. osiedlili się w miejscowości Czatachowa. Początkowo w pobliżu swoich drewnianych chat postawili niewielką kapliczkę, ustawili bramę z napisem Pustelnia Ducha Świętego, a całość otoczyli drewnianym płotem. Ta niewielka świątynia jest zachowana pod stropem nowego kościoła, a odprawiający msze zakonnik znajduje się zawsze wewnątrz pierwotnej kaplicy.  

Teraz niebieskim do ruin Ostrężnika.  

Na skalnym wzgórzu (373 m n.p.m.), pokrytym bukowo-grabowym lasem, leżą niewielkie fragmenty murów zamku Ostrężnik z XIV wieku. Budowa zamku mogła być niedokończona, a co za tym idzie był on niezasiedlony. Układ przestrzenny i użyte materiały wskazują, że powstał on w czasach króla Kazimierza Wielkiego. W XV wieku mógł z niego korzystać Mikołaj Siestrzeniec herbu Kornie, właściciel pobliskich wsi: Przewodziszowice, Jaroszowa i Zawady. Podczas powstania styczniowego 1863 r. na zamku przebywali żołnierze. Według legendy, ukryli oni tutaj złoto zdobyte na Rosjanach oraz powstańcze dokumenty. Pozostałości murów zajmują wierzchołki skał, które od strony płn. i zach. przybierają postać pionowych ścian o wysokości do 20 m. U podnóża wzgórza spotkamy wej­ście do Jaskini Ostrężnickiej. Obiekt ten składał się z zamku górnego, dolnego oraz podzamcza. To ostatnie było otoczone drewniano-ziemnym wałem i fosą.  

Znów lasami do strażnicy w Suliszowicach.  

Nikłe pozostałości strażnicy obronnej z pół. XIV w. stoją na kilkunastometrowej skale we wsch. części wsi. Jej szczyt zajmuje fragment muru z wapienia łamanego. Ma on grubość 120-180 cm i prawdopodobnie jest reliktem gotyckiej budowli wieżowej. Dolną część strażnicy stanowił majdan gospodarczy otoczony wałem i fosą. Komunikacja pomiędzy nimi odbywała się przy użyciu drabin i pomostów. Po raz pierwszy wzmiankowano ją 1581 r. Budowniczym tego obiektu mógł być król Kazimierz Wielki lub książę Władysław Opolczyk. Położenie strażnicy, pomiędzy zamkami Olsztyn i Bobolice, niezbicie dowodzi, że była ona częścią systemu obronnego Orlich Gniazd. Niestety, zwiedzanie reliktu strażnicy jest znacznie utrudnione, ponieważ leży ona w granicach dwóch działek prywatnych.  

Teraz do Siedlca. Jaskinia na Dypce i pustynia Siedlecka. Dalej szlakami: zielonym, żółtym i zielonym do Olsztyna.  

Według Jana z Czarnkowa i Jana Długosza, fundatorem zamku był król Kazimierz Wielki. Wcześniej wznosił się tu drewniany gród obronny (XI-XII w.). Pierwsza wzmianka o murowanym zamku pochodzi z 1341 r. W XVI w. obiekt ten składał się z zamku górnego, zamku dolnego, dwóch przedzamczy oraz dwóch trzykondygnacyjnych wież. W1587 r. oblegały go wojska arcyksięcia Maksymiliana Habsburga. Olsztyn broniony przez załogę Kacpra Karlińskiego oparł się wtedy Austriakom, lecz został poważnie uszkodzony.   W1656 r. zamek zdobyły i zniszczyły oddziały szwedzkie. Od tego czasu nie podniósł się już z upadku. Najstarszą częścią warowni jest okrągła wieża o wysokości ok. 26 metrów. U jej podnóża istnieje taras widokowy. Drugi taras widokowy znajdziemy na szczycie prostokątnej wieży Starościańskiej. W Olsztynie kręcono zdjęcia do wielu  fil­mów: Rękopis znaleziony w Saragossie, Hrabina Cosel, Polonia Restituta i Demony wojny. 

Jeszcze godzina do Kręciwilka. Szlak z Żarek Letniska zajął mi prawie 9 godzin.

  • Godzina 6 przestało padać
  • Żarki - rynek
  • Żarki - rynek
  • Żarki - rynek
  • Sanktuarium w Leśniowie
  • Cudowne żródełko
  • Kaczka w potoku
  • Kaczka w potoku
  • Nad wejściem - symbol Paulinów
  • Wejście na teren Sanktuarium
  • Wewnątrz kościoła
  • Wewnątrz kościoła
  • Brama wejściowa do  kościoła
  • Wewnątrz kościoła
  • Wewnątrz kościoła
  • Figura przed sanktuarium
  • Skały na szlaku
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Ciekawe skały
  • Ciekawe skały
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Strażnica Przewodziszowice
  • Koniec drogi krzyżwej w lesie
  • Oryginalne stacje
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Pustelnia w Czatachowie - wejscie
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Pustelnia w Czatachowie
  • Zamek Ostrężnik
  • Zamek Ostrężnik - fragmenty murów
  • Zamek Ostrężnik - fragmenty murów
  • Zamek Ostrężnik - fragmenty murów
  • Jaskinia pod zamkiem
  • Jaskinia pod zamkiem
  • Skały w drodze do Suliszowic
  • Skały w drodze do Suliszowic
  • Strażnica Suliszowice - ogrodzona, teren prywatny
  • Wiosna
  • Jaskinia pod zamkiem
  • Jaskinia na Dupce
  • Jaskinia na Dupce w Siedlcu
  • Pustynia Siedlecka
  • Wiosna
  • Pustynia Siedlecka
  • Pustynia Siedlecka
  • Okolice Olsztyna
  • Okolice Olsztyna
  • Okolice Olsztyna
  • Okolice Olsztyna
  • Okolice Olsztyna - chwila odpoczynku po 8 godzinach marszu
  • Pustynia Siedlecka