-
-
- Brama - Porta Terraferma
-
Komentarze
-
Brawo Leszku!! -
wow ! oto wyczerpująca odpowiedź :) -
W Apokalipsie św. Jana cztery istoty - anioł (człowiek), lew, byk i orzeł to czterej strażnicy Bożego tronu, a także symbole czterech ewangelistów. Cztery istoty mogą występować jako symbole ewangelistów lub pojawiać się samodzielnie, zastępując ich: człowiek (anioł) za św. Mateusza, lew za św. Marka, byk za św. Łukasza i orzeł za św. Jana. Przedstawienia symboli ewangelistów wywodzą się z opisu czterech strażników Bożego tronu w Apokalipsie: mają oni po sześć skrzydeł, mają skrzydła pokrte oczyma i każdy z nich bez ustanku wychwala Boga. Te cztery istoty odpowiadają cherubinom z wizji Ezechiela. Prorok Ezechiel opisał je podczas babilońskiej niewoli Żydów. Wygląd tych istot wzorowany jest na kosmicznych, babilońskich postaciach baśniowych, które według wiary babilońskiej były strażnikami nieba. Od V w. cztery istoty jako hołdujący strażnicy Bożego tronu przyporządkowywane są tronującemu Chrystusowi, apokaliptycznemu barankowi lub krzyżowi (znak zwycięstwa Chrystusa). W tzw. mauzoleum Gallii Placidii w Rawennie cztery istoty przedstawione zostały symbolicznie, trzymając gwieździstą kopułę z krzyżem; jako niebiańskie stworzenia kosmiczne unoszą one sklepienie niebios i zwracają się równocześnie do Chrystusa jako władcy kosmosu. Ich znaczenie jako istot kosmicznych utrzymuje się także w sztuce średniowiecznej w przedstawieniach Maiestas Domini w postaci towarzyszy gloryfikowanego Chrystusa, baranka i krzyża. Już w V w. cztery istoty pojawiały się w księgach (zwojach) w formie atrybutów, wskazując w ten sposób na jedność czterech Ewangelii, według interpretacji św. Hieronima (347-420) i św. Grzegorza Wielkiego (540-604). Wkrótce funkcja ta została powszechnie przyjęta - człowiek: Chrystus, który stał się człowiekiem - Ewangelia św. Mateusza; lew: zmartwychwstanie - Ewangelia św. Marka; byk: śmierć ofiarna Chrystusa - Ewangelia św. Łukasza; orzeł: wniebowstąpienie Chrystusa - Ewangelia św. Jana. Księgi trzymane przez cztery istoty oznaczają nie tylko Ewangelie, ale także Chrystusa jako Logos, słowo Boże i światłość świata (J 1,1 i n.). Orła, będącego prastarym symbolem słońca i światła, mogą niekiedy otaczać promienie. W ten sposób jeszcze wyraźniejsze jest nawiązanie do symboliki światłości Chrystusa, opisanej w Ewangelii św. Jana. Cztery istoty mogą być przedstawiane jako półfigury lub jako całe postacie. Trzy zwierzęce istoty mogą występować z ciałem człowieka i głową zwierzęcą. Zamiast sześciu skrzydeł wymienionych w Apokalipsie mają często tylko dwie pary, a lew i byk przedstawiani są bez skrzydeł. Skrzydła z piórami pawia nawiązują do oczu istot apokaliptycznych. Od końca V w. cztery istoty pojawiają się w przedstawieniach czterech ewangelistów jako symbole czterech Ewangelii; na Zachodzie są one symbolami ewangelistów. W okresie średniowiecza tworzy się bliski związek między ewangelistami a symbolizującymi ich istotami - ewangelista przysłuchuje się uważnie symbolizującej go istocie, która inspiruje go przy pisaniu Ewangelii. Tetramorph, powstały z czterech symboli ewangelistów i wzorowany na cherubinie z wizji proroka Ezechiela, symbolizuje Ewangelię i może występować jako wierzchowiec Ecclesii.
(źródło: portal sciaga.pl) )
Symbole Ewangelistów: wół, lew, orzeł, człowiek, mają swoje źródło w przedstawieniu czterech istot żyjących, o których mowa w wizji Ezechiela (1,1—14) i w apokaliptycznym widzeniu św. Jana (Ap 4,6—8). Jednakże początków i analogii do tych symboli należy szukać tysiące lat przed Chrystusem, w obrazie świata starożytnych Babilończyków. Wyobrażali oni sobie niebieską drogę, po której wędrują planety, jako ląd stały, podobny do grobli otaczającej ocean niebieski i zamieszkany przez wielkich bogów, w tę drogę wmontowany jest „zodiak”, którego najważniejszymi punktami są cztery strony świata, „mianowicie konstelacja Byka, Lwa, Orła i Człowieka (Wodnika); Asyryjscy bogowie astralni czterech stron świata to Marduk (skrzydlaty byk), Tergal (skrzydlaty lew), Nimurta (orzeł)]. Orła wybrano w miejsce Skorpiona, który ma znaczenie negatywne. Te konstelacje gwiazd uważa się za potężne istoty boskie, strzegące czterech głównych stron świata i zarazem odpowiadające położeniu słońca w danym okresie i czterem porom roku; Byk odpowiada wiośnie. Lew - latu. Orzeł - jesieni, Człowiek - zimie.
Te cztery istoty żyjące łączą w sobie symbole najwyższych sił natury i życia. Każde z trzech zwierząt ucieleśnia szczególny typ siły fizycznej: w lwie jest ona potężna, ognista i nieujarzmiona, w byku (wole) - odporna i wytrwała w orle wyraża się zwłaszcza w ostrości wzroku, a także w wysokości i szybkości lotu. Człowiek zaś, jako istota obdarzona cieszy się siłami wyższej inteligencji i mocnej, rozważnej woli. Cztery tajemnicze znaki wzbogaciły swe starotestamentowe znaczenie o nowy aspekt. Stały się symbolami Chrystusa, a zarazem czterech Ewangelii oraz ich autorów. Już w II w. św. Ireneusz łączy obydwie symboliczne interpretacje istot żyjących oraz wizję Ezechiela z widzeniem św. Jana. Przypisywanie tych czterech symboli czterem Ewangelistom i uzasadnienie tego związku różnie przedstawia się w pismach Ojców Kościoła. Najczęściej powtarza się w nich wół, w którym upatruje się atrybut św. Łukasza oraz symbol ofiary i kapłaństwa. O chrystologicznym wymiarze symboliki obydwu wizji pisze św. Ireneusz następująco:
„Jakie więc było dzieło zbawienia Syna Bożego, taka sama była forma (symboliczna) zwierząt; jaka forma zwierząt, taki i charakter Ewangelii, czterokształtne zaś zwierzęta – czterokształtna i Ewangelia, i czterokształtne dzieło Chrystusa (…) Zwierzę pierwsze - powiada - podobne do lwa, charakteryzujące jego skuteczną suwerenność i królewskość. Drugie zaś podobne do cielca, co wskazuje na godność ofiarnika i kapłana. Trzecie zwierzę, mające oblicze jakby człowieka, co Jasno opisuje Jego przyjście jako człowieka. A czwarte podobne do orla latającego, co oznacza spływającą na Kościół łaskę Ducha.” [Adversus haereses III 11, 8]
Pewien wiersz w ewangeliarzu pochodzącym z XIV w. ujmuje to zwięźle tak:
„Te cztery zwierzęta są symbolami Chrystusa: Jest człowiekiem, bo się urodził, wołem, bo umarł złożony w ofierze; lwem, bo powstał, a orłem, bo wzniósł się do nieba. Dostatecznie tak opiszesz to, co zwierzęta te wyobrażają”
Natomiast w Lidii odkryto blok marmuru z następującym tekstem, odnoszącym do Chrystusa:
„Jak człowiek cierpiał, jak lew zwyciężył,
jak orzeł wzleciał, jak wół został zabity na ofiarę.”
Podczas liturgicznego przygotowania katechumenów do przyjęcia chrztu, między innymi pouczano ich o symbolach Ewangelistów, tłumacząc je w sposób następujący:
Mateuszowi przypisywano symbol człowieka, „ponieważ rozpoczyna on swoją Ewangelię od obszernego opisu narodzenia naszego Zbawiciela i dokładnej Jego genealogii: »Rodowód Jezusa Chrystusa« (…)”
„Symbolem Ewangelisty Marka jest lew, gdyż zaczyna on swoją relację od opisu pobytu św. Jana Chrzciciela na pustyni. Powiada mianowicie: »Głos wołającego na pustyni: Przygotujcie drogę Panu« (…)”
„Symbolem św. Łukasza jest wół, gdyż podobnie jak wół, tak i nasz Zbawiciel Jezus Chrystus został zabity na ofiarę. Autor rozpoczyna swoją Ewangelię opowiadaniem o Janie Chrzcicielu, podarowanym rodzicom, Zachariaszowi i Elżbiecie, jeszcze w późnej starości. Bardzo słusznie przypisywano św. Łukaszowi, symbol wołu; oba rogi bowiem oznaczają Stary i Nowy Testament, a kopyta cztery Ewangelie (…).”
„Jan podobny jest do orła, który wysoko wznosi się w górę. Powiada on bowiem: »Na początku było Słowo, a Słowo było u Boga i Bogiem było Słowo. Ono było na początku u Boga«. O Jezusie zaś mówi Dawid: »Odnawia się młodość twój, a jak orła« (Ps 103,5). To znaczy: siła młodzieńcza naszego Pana Jezusa Chrystusa, który powstał z martwych i wstąpił do nieba (…)”
Ten przydział symboli poszczególnym Ewangelistom zachował się w postaci nie zmienionej od czasów Grzegorza Wielkiego.
(źródło: portal wiara.pl)
-
Lew św. Marka. BTW a może ktoś wie kto i w jaki sposób przypisał symbole ewangelistom? -
Terraferma, Domini di Terraferma - dosłownie: "ziemia zamknięta". Tak określano część terenów podlegających Republice Weneckiej w czasach jej świetności. Mianem terraferma określano posiadłości bezpośrednio przylegające do miasta Wenecja, które stanowiły jego najbliższe zaplecze gospodarcze i jednocześnie osłonę na wypadek ataku od strony lądu. Obszar Terrafermy przez większość czasu istnienia Republiki obejmował tereny nad dolnym Padem, od Zatoki Weneckiej i Friuli po wschodnie regiony Lombardii aż do rzeki Adda. (za Wikipedią)
-
Lew rodem z Wenecji :-)