Podróż W krainie Kleopatry

W sobotę, nazajutrz po przylocie wita nas pochmurny ranek. Śniadanie bajka, stoły pięknie nakryte, wybór prawie jak w markecie. Po lewej stronie sali tradycyjne śniadanie egipskie, płaski chlebek, który jest pusty w środku i tworzy wygodną kieszonkę napelnianą pomidorami, ogorkami i cebulą. Do tego różnego typu sery, głównie owcze, jakaś pasta z bobu lub fasoli. Pośrodku okrągły stół z „europejskim” śniadaniem; różne rodzaje pieczywa, wędlina typu salami i mortadela, sery żółte, dżemy ( wspaniały figowy!), miód. No i oczywiście warzywa. Z tyłu sali czekają kucharze, a przed nimi w wielkich patelniach- termosach parowki, jajka na twardo i sadzone, omleciki i małe kwadratowe buleczki posypane kminkiem, a może i czuszką.  Z  prawej strony sali tradycyjny stół z delicjami, różne ciasteczka deserowe, raczej bez kremów, kruche, drożdżowe i owoce. Kawa i herbata, napoje w wielkich baniach. Soki świeże dodatkowo płatne. Mamy czas do południa. Busami pojedziemy do wioski beduińskiej.                                    

       Idziemy na plażę. Jest 17 stycznia. Spacerujemy brzegiem morza w strojach plażowych. Na niebieskim niebie, bez jednej chmurki świeci piękne słońce. Na brzegu rosną palmy, spaceruje Egipcjanin z wielbłądem. Fajna sceneria do zdjęć. Szukamy muszelek i różnych skarbów wyrzuconych przez morze świadomi, że nie możemy ich wywieźć z Egiptu. Po chwili mamy pokaźny zbiór prawdziwych pamiątek. Piękne muszle, fragmenty koralowca, ukształtowane w różne kształty korzenie. Zbliża się południe.....

               Wyruszamy. Jedziemy przez dzielnice hotelowe, za kierownicą młody Egipcjanim w tradycyjnym męskim stroju, długa do kostek, biała galabija, spod której wystają gołe nogi. Jedzie szybko, ale nie mam poczucia zagrożenia. Droga jest dobrej jakości. Mijamy posterunek policyjny przy drodze. Policja spisuje numer auta, którym jedziemy i liczy  pasażerów. Od ubiegłego roku zlikwidowano konwoje, były zbyt drogie i zastąpiono je kontrolami drogowymi mniej więcej co 100-150 km.Po ok.40 minutach jesteśmy u wrót pustyni. Czeka w tym miejscu kilka osób, które pojadą z naszą grupą do wioski beduińskiej. Jako pierwszy rusza busik z siedzącym na dachu, przypominającym Rambo, młodym Egipcjaninem operatorem. Jak się później okaże sprzedawane przez niego „nagrania naszej wycieczki” są bardzo złej jakości i nie dotyczą tylko naszego wyjazdu.

       Dojeżdżamy do wioski Beduinów. Naszym przewodnikiem będzie Egipcjanin, świetnie mówiący po polsku, bo wykształcony w Łodzi i przez wiele lat mieszkający u nas. Zostajemy zaproszeni na lunch. W ogromnym szałasie, którego ściany są z maty zjadamy powtórkę śniadania, choć w znacznie okrojonej wersji: twaróg, pomidory, ogórki, jakieś strączkowe warzywa rozgotowane na papkę doprawione ziolami, berberyjski chleb i słodką słabą herbatę z listkiem mięty w niesamowicie brudnych szklaneczkach. Ryzyko biegunki podróżnych wpisane w atrakcje. Na szczęście jestem zaszczepiona tuż przed wyjazdem 2 dawkami przeciwko żółtaczce zarówno typu A, jak i B, a w torebce mam specyfik przeciwko dolegliwościom jelitowym. Wszystko smaczne i świeże.

Zwiedzamy wioskę. Od przewodnika słyszymy  wiele dziwnych i niezrozumiałych dla nas informacji o życiu Beduinów. Wioska jest zamkniętą rodzinną enklawą. Małżeństwa rzadko zdarzają się poza wioską. Kobiety zajmują się pracami domowymi i dziećmi, które są bardzo kochane i traktowane jak dar Boga. Mężczyźni chodzą sprzedawać zioła i jad żmii do miasta. Czas zatrzymał się w miejscu. W kuchni klepisko na podłodze, ale zawieszone na ścianie rondle błyszczą czystością, generalnie dom sprawia wrażenie niezamieszkałego. Żartujemy, że to wioska typu fatamorgana dla Polaków, po naszym odejściu Beduini spakują dobytek i pójdą pomieszkać do domu.Czas mija szybko, kolejne atrakcje wypelniają popołudnie: obserwujemy wypiekanie tradycyjnego chleba, obowiązkowa 10 minutowa przejażdżka na wielbłądach, jazda na qudach, podróż „oślim tramwajem” czyli wagonikami na kółkach do których zaprzęgnięto osiołki, maleńki ogród zoologiczny z gadami charakterystycznymi dla tego terenu, spacer po pustyni do miejsca w którym będziemy uczestniczyć w wieczorze folklorystycznym. To zaimprowizowany na takie okazje zajazd  w kotlinie górskiej. Zachodzi słońce, zapadają egipskie ciemności.

Zaczyna się międzynarodowa impreza mająca na celu promowanie kultury egipskiej, a więc jest i taniec brzucha, i wirujący  derwisz, tańczący zespół mieszany i rzucający z zawiązanymi oczami nożami w wybraną z publiczności dziewczynę (?) Wszystkiemu towarzyszy muzyka, charakterystyczne bębenki i klaskania, w tle przebijają się trąbki. Pokaz zręczności i niezapomniany widok góry oświetlonej żarówkami, które układają się w nazwy sponsorów dzisiejszej imprezy.

 Około 22 jesteśmy w hotelu. Minęła pierwsza doba w Egipcie.

   Wyjeżdżamy z hotelu o 5.00. Na zewnątrz rześki chłód i mrok. Większość grupy zapada w drzemkę, wszak jesteśmy na urlopie i 4 rano, co by nie mówić, jest dla nas środkiem nocy. Jedziemy niezłej klasy drogami, przy których dość gęsto ustawione są posterunki policyjne. Z wieżyczek wystają karabiny Kałasznikowa. Co 150- 200 km zatrzymuje nas policyjny patrol.
Podróż jest dość monotonna, bo jedziemy przez pustynię. Po około 2 godzinach jazdy krótki postój na kawę . Na dużym placu, z czymś w rodzaju zajazdu, kupcy rozłożyli towary. Oczywiście figurki zwierząt i ptaków z metalu ozdobione masą perłową i z prawdziwego alabastru, bawełniane szale i arafatki, jakieś przyprawy, wachlarze i różne inne souveniry. Zbliżamy się do Nilu. Od razu zmiana krajobrazu. Z pustyni wjeżdżamy do ogrodu. Trawa jest soczyście zielona, mnóstwo drzew owocowych i parkowych.
Do Karnak przyjeżdżamy po godz. 9.
Teby nazwane przez Homera miastem stubramnym, bo z każdej bramy mogło wyjeżdżać 200 wozów bojowych, były stolicą górnego Egiptu za czasów XI i XVIII dynastii. Dzisiaj Teb już nie ma, zniszczenia miasta dokonali Asyryjczycy, a całkowitej likwidacji uległo ono za czasów rzymskich. Na miejscu Teb, a właściwie w pobliżu znajduje się obecnie Karnak i Luksor. Zwiedzanie zaczynamy od Karnak. Miejscowość położona jest na prawym brzegu Nilu ok.1,5 km od Luksoru Ruiny Karnaku zajmują ponad 100 ha. Jest to najbardziej rozległy zespół wielu świątyń starożytnego Egiptu, w dużej części zachowany, wśród których świątynia Amona ze słynną aleją baranów i sfinksów, 10 parami pylonów (wieże o prostokątnej podstawie zwężające się ku górze) i salą hypostylową (pomieszczenie o stropie opartym równomiernie na całej powierzchni na kolumnach) poraża wielkością. W okresie rozkwitu Karnak zatrudniał 80 tysięcy ludzi, posiadał 65 wsi i ponad 2000 km2 ziemi uprawnej, wielkie trzody, a nawet własną stocznię. To tu koronowano faraona. Wielka świątynia Amona w Karnaku jest najwspanialszą budowlą sakralną w całym Egipcie. Na przestrzeni 1.600 lat, aż do czasów rzymskich, każdy z władców egipskich coś w niej budował. W Wielkiej Sali Kolumnowej tej świątyni na powierzchni ponad 50 arów stoją kolumny z piaskowca, mierzące do 23 m, które pną się ku niebu niczym kamienny las. Spacer między 134 kolumnami ustawionymi w 16 rzędach rozbudza wyobraźnię. Zastanawiam się co wtedy działo się w Europie. Co robili nasi przodkowie. Niewybredne żarty dowodzą, że nie tylko ja mam problem ze zrozumieniem tego co widzę i słyszę. Nie ma już tych Egipcjan w sensie zdolności i możliwości, którzy budowali świątynię Amona. Spędzamy w Karnak ok.2 godzin, zdecydowanie za mało. Nie ma czasu żeby obejrzeć reliefy i inskrypcje na kolumnach, rzucamy okiem na poszczególne cuda i staramy się jak najwięcej zapamiętać. Wokół kłębiący się tłum z całego świata. Znajdujemy się w miejscu, które powstało około 5000 lat temu. Nieprawdopodobne.

Następnie jedziemy do fabryki alabastru. Przyglądamy się z zainteresowaniem obróbce i zdobieniu typowych egipskich pamiątek. W pobliskim sklepie mnóstwo alabastrowych wazoników, popielniczek, podstawek, figurek zwierząt i wszystkiego czego turysta potrzebuje na potwierdzenie swojego pobytu w Egipcie. Ceny do negocjacji. Jak w każdym państwie muzułmańskim handel jest bardzo ważnym elementem życia codziennego. Nie wypada kupić za proponowaną cenę, wszyscy wiedzą, ze handel opiera się tu na ustalaniu ceny i to w całym kupowaniu jest najsympatyczniejsze. Zazwyczaj kupuje się za ok.35% procent proponowanej ceny, choć zdarzają się i wyjątkowe „super price”. Podobno Polacy należą do najbardziej lubianych, bo najlepiej zbijają ceny, ale i do wyjątkowo nie lubianych klientów, bo nie dają za dużo zarobić. Spędzamy sporo czasu w sklepiku i wyruszamy do Luksoru.

      Luksor to największe muzeum świata. Z Karnak do Doliny Królów, na drugim brzegu Nilu płyniemy statkiem. Mijamy zielone brzegi porośnięte soczystą trawą, widać sady figowe i daktylowe, karłowate jabłonie i inne drzewa owocowe zapewniają obfitość owoców dla całego Egiptu. To tu wzdłuż szeroko rozlanego i leniwie płynącego Nilu znajdują się gospodarstwa rolne. Stąd pochodzą oliwki i granaty, pomidory i sałata. Mijamy zakotwiczone wielkie statki plywające poNilu i małe faluki. Wraca dramatyczne wspomnienie z dzieciństwa o katastrofie statku wycieczkowego na Nilu i śmierci wykladowcy Politechniki Krakowskiej Jerzego Ciesielskiego.

Dopiero tu można zrozumieć znaczenie rzeki w starożytnym Egipcie. Wielkiego znaczenia nabierają słowa hymnu do Nilu napisane ok. 20 wieków p.n.e: Pozdrawiamy Cię Nilu, który wynurzasz się z ziemi, który przybywasz, by dać życie ludowi Egiptu. Od początku istnienia państwa, Nil jest symbolem życia i nieśmiertelności. Nie można zapomnieć o wielkim stopniu uzależnienia ludności starożytnego Egiptu od rzeki, rzeki od której zależało wszelkie życie. Muły nilowe, bardzo żyzne, były niesione z prądem rzeki. Ziemia dzięki niewielkiemu nakładowi pracy dawała dobre plony.

Płyniemy  do miasta umarłych w którym znajdują się grobowce królów i królowych na  zachodnim brzegu Nilu, brzegu na którym zachodziło czyli umierało słońce.

Jesteśmy przed świątynią grobową królowej Hatszepsut, która jako jedyna kobieta faraon władała Egiptem w 15 wieku p.n.e. Władcą świata nie mogła być kobieta, dlatego pokazywała się publicznie tylko w męskich strojach i z doklejoną bródką. Mimo niewątpliwych talentów przywódczych i zasług dla rozkwitu Egiptu, jej następca Totmes III w imieniu którego jako regentka sprawowała władzę, nakazał zniszczyć jej posągi i zatrzeć jej twarz. na wszystkich płaskorzeźbach. W wielkim skalnym trzypoziomowym amfiteatrze, u stóp jednej z najświętszych tebańskich gór, 36 wieków temu, powstała przepiękna, zapierająca dech swym ogromem i dostojnością świątynia. Biel ścian świątyni stapia się ze skałami zbocza o które się opiera. Wznosi się na 3 tarasach opatrzonych od frontu portykami. Do najwspanialszych ozdób należą słynne reliefy i freski zachwycające żywą kolorystyką. Idąc szeroką rampą w stronę świątyni przypominam sobie, że rekonstrukcji grobowca dokonał profesor Kazimierz Michałowski z grupą archeologów i studentów Uniwersytetu Warszawskiego. W dowód uznania jego prac i przywrócenia właściwego miejsca królowej Hatszepsut wśród faraonów, otrzymał  dom zwany domem Polaków znajdujący się u stóp świątyni. Niestety również tutaj dokonano zbrojnego ataku na grupę japońskich i niemieckich turystów masakrując ich  w 1997 roku. Świątynia Hatszepsut to miejsce, które zrobiło na mnie największe wrażenie. Rozmach, wielkość, a przede wszystkim harmonia i elegancja nie mogą zostać niezauważone. Tłumy turystów z całego świata zaświadczają codziennie o podziwie i zainteresowaniu tą częścią świata i Egiptu. Wracamy do miejsca postoju wagoników, które zawiozą nas na parking, przez mały bazar na którym niektórzy sprawdzają swoje zdolnosci negocjacyjne:) Jeszcze tylko rzut oka na Dom Polaków i jedziemy do Doliny Królów i Królowych będącej miejscem wiecznego spoczynku wielkich władców starożytnego Egiptu. Wędrówka doliną przypomina spacer aleją w parku. Zamiast drzew po obu stronach piętrzą się zbocza skalne.                                                                                              

        Grobowce są chodnikami wykutymi w skale składającymi się z kilku komnat po obu stronach. Jestem rozczarowana ich zawartością, tylko w jednym znajduje się oryginalny granitowy sarkofag, we wszystkich podziwiamy płaskorzeźby i freski na ścianach pod baczną kontrolą umundurowanych strażników, którzy są szczególnie wyczuleni na łamanie zakazu filmowania i fotografowania. Jedyny nieograbiony grobowiec, który został odkryty przez Howarda Cartera i sponsora wyprawy lorda Georga Carnarvona, należał do Tutenchamona. Wszystkie skarby zostały wywiezione do Kairu i znajdują się w Narodowym Muzeum Egipskim. Cała Dolina Królów to wielki plac wykopaliskowy. Trwają tam ciągłe prace archeologiczne.

        Jeszcze tylko krótka chwila przy kolosach Memnona o których pisał Herodot i które ogladała królowa Kleopatra w towarzystwie Juliusza Cezara,  i pełni wrażeń wracamy do Hurghady.

     To była moja pierwsza, ale żyję nadzieją, że nie ostatnia wizyta w Luksorze. Jest to magiczne miejsce, w którym czas zatrzymał się w miejscu. Zabrakło mi chwili na spacer ulicami Luksoru, na wypicie filiżanki kawy i pogapienie się na niespieszacych się nigdzie tubylcow, ktorzy doskonale wiedzą,że jutro też wstanie slońce i rozpocznie się kolejny dzień:)