2013-04-29
Podróż W dawnej stolicy Górnego Śląska
racibórz śląsk górny śląsk stolica księstwo raciborskie księstwo opolsko-raciborskie historia zabytki miasto prawa miejskie gall anonim bolesław krzywousty brama morawska nizina śląska historia śląska mieszko plątonogi kościoły zamek piastowie
Opisywane miejsca:
Racibórz
Typ: Album z opisami
Górny Śląsk, to dla większości ludzi GOP, czyli Górnośląski Okręg Przemysłowy, a jego stolicą są Katowice. To tylko częściowo prawda. Katowice bowiem są młodym miastem i funkcję stolicy regionu pełnią dopiero od niedawna. Niegdyś, Górny Śląsk, jako historyczna kraina, miał kilka stolic, gdzie rezydowali książęta piastowscy. Były to Racibórz, Opole i Cieszyn. W tej publikacji, skupimy się na tym pierwszym.
Racibórz leży na Nizinie Śląskiej, a dokładniej na pograniczu Płaskowyżu Głubczyckiego oraz Kotliny Raciborskiej. Jest jednym z ważniejszych miast leżących nad rzeką Odrą, która przechodzi przez środek miasta. Gród powstał tam już w IX wieku i odegrał duże znaczenie ze względu na swe położenie na szlaku handlowym prowadzącym przez Bramę Morawską do Polski. Pierwsze wzmianki pochodzą z 1108 roku, kiedy to Gall Anonim wspomina o zdobyciu grodu przez wojska Bolesława Krzywoustego. Szybko jednak uniezależnił się i od 1172 roku staje się siedzibą Księstwa Raciborskiego, w wyniku wydzielenia dzielnicy młodszemu synowi Władysława II Wygnańca - Mieszkowi I Plątonogiemu. Gdy w 1202 roku, do księstwa przyłączono ziemie Księstwa Opolskiego, powstało nowe Księstwo Opolsko-Raciborskie (obejmujące niemal cały Górny Śląsk), a stolica została przeniesiona do Opola. Rozwój miejscowości jednak w żaden sposób nie został zatrzymany. W 1217 roku, Racibórz wraz z Opolem, jako pierwsze miasta na Górnym Śląsku, uzyskują prawa miejskie (lokacji dokonano na prawie flamandzkim). Racibórz tym samym jest jednym z kilku najstarszych miast w Polsce.
Racibórz, już jako miasto, szybko się rozwijał i bogacił. Właśnie w Raciborzu, w klasztorze dominikanów, zapisano pierwsze polskie zdanie „Gorze szo nam stało”, czyli „Gorzej się nam stało”. Słowa te wypowiedział Henryk Pobożny, głównodowodzący śląskich wojsk podczas przegranej bitwy pod Legnicą w 1241 roku z wielką armią mongolską. Słowa te dotarły spod Legnicy do Raciborza dzięki rycerzowi księcia Henryka, Janowi Iwanowicowi, który po bitwie dotarł do Raciborza, gdzie zdał relację, którą spisał przeor raciborskich dominikanów Wincenty z Kielczy. Tu więc miały miejsce symboliczne narodziny języka polskiego.
W XIII wieku powstają w Raciborzu pierwsze gotyckie kościoły oraz zamek piastowski. Gotyk był lubiany i często stosowany w mieście, co widać do dzisiaj. Większość zabytkowych kościołów jest właśnie zbudowana w tym stylu, bądź w nawiązującym do niego neogotyku. Inne zabytki, takie jak zamek piastowski czy wieża więzienna (będąca częścią murów miejskich) zatraciły swoje gotyckie korzenie i są już obiektami renesansowymi.
W XIV wieku Racibórz był już jednym z najludniejszych miast na Śląsku. W 1336 roku umiera ostatni piastowski książę raciborski Leszek, a księstwo przechodzi w ręce czeskich Przemyślidów. Dobiega koniec złotej ery Raciborza.
Choć Racibórz doznał bardzo dużych zniszczeń podczas II wojny światowej (ok. 80% budynków mieszkalnych, zakładów przemysłowych i gmachów publicznych), przez co zatracił się w nim dawny układ urbanistyczny miasta, to jednak wiele zabytkowych budowli się zachowało, a po latach renowacji, miasto ponownie odzyskuje swój dawny blask. Na pewien czas został ten proces zatrzymany przez wielką powódź z lipca 1997 roku, tzw. Powódź tysiąclecia, która mocno zapisała się na kartach historii Raciborza. Choć dziś, miasto nie spełnia już swej polityczno-gospodarczej roli jak w czasach średniowiecza, choć nie jest już jednym z najważniejszych miast Górnego Śląska, to jednak Racibórz ma wiele do zaoferowania turyście i z pewnością warto to miasto zwiedzić, podczas pobytu bądź przejazdu przez Górny Śląsk. Kiedyś bowiem tutaj, a nie w GOP-ie, biło serce Górnego Śląska.
Zapraszam na spacer po Raciborzu:)
Zaloguj się, aby skomentować tę podróż
Komentarze
-
Tez tak sie staram. Ale to udaje sie tylko wtedy, gdy mozna taki wyjazd odbyc spontanicznie, tzn. z reguly tylko w okolicy. Przy dalekich podrozach trzeba brac pogode taka, jaks sie dostanie :-) -
Ja z reguły robię zdjęcia wtedy, gdy jest ładna pogoda. I tylko takie najczęściej umieszczam w internecie:) -
Na piekna pogode trafiles i pieknie zaprezentowales Raciborz. Pozdrawiam serdecznie
-
ładne miasto,jeszce raz pozdrawiam -
piękne miasto, ten Racibórz, szczególnie te gotyckie kościoły. -
Racibórz to piękne miasto. Cieszę się, że przypomniałeś jego uroki. Też mam sporo zdjęć z tego miasta i zapewne kiedyś stworzę galerię pokazującą ten historyczny gród. -
Kolejna perfekcyjnie przygotowana przez Ciebie podróż, potrafisz zwrócić uwagę zarówno na rzeczy wielkie jak i detale - aż ciekawa jestem co następnego nam zaprezentujesz?
pozdrawiam :)) -
...na razie przeczytałem opis i jestem pod wrażeniem ilości informacji o mieście, o którym się słyszało, ale wiedziało tak niewiele ... :-) ... -
Ciekawe miasto,ckiekawe.Pozdrawiam -
Widzę,że znowu byłeś na pielgrzymce;-)
Racibórz jest przepięknym miastem,przynajmniej ja go tak odbieram.
Byłam tam wiele razy.Moje miasto jest blisko Raciborza i też zostało zalane wczasie powodzi w 1997 roku.
Ciekawa podróż i opisy.
Pozdrawiam-)))) -
U mnie na Górnym Śląsku jest dużo ciekawych miejsc, w tym także ładnych miast:) Jest w czym wybierać:) Materiałów mam całe mnóstwo. Gorzej jednak potem z przygotowywaniem publikacji...
-
Świetna podróż po Górnym Śląsku:) Pięknie przedstawiłeś Racibórz zarówno w ciekawym rysie historycznym,jak i ładnych zdjęciach z podpisami,co sobie bardzo cenię. Gratuluję i pozdrawiam!
Ciekawa jestem,jakie kolejne śląskie miasto nam pokażesz.Czekam cierpliwie:)